Dit artikel is geanonimiseerd vanwege honderden bedreigingen aan het adres van de schrijfster van een bijzondere brief over de oorlog in Oekraïne.
Er gaat een bericht viraal op Social Media dat geschreven zou zijn door ofwel de half-Oekraiense [naam verwijderd], ofwel een Russische trollenfabiek. Het is een authentiek klinkend verhaal over Russisch-Oekraiense verbondenheid en een aanklacht tegen het feit dat de EU zich nu plotseling profileert terwijl er voorheen allerlei aanleidingen waren om voor burgers in de bres te springen. Alleen: dat zou dan niet anti-Russisch zijn geweest. Nu wel en dat speelt de anti-Russische EU-sentimenten in de kaart. Ineens heeft de EU morele problemen met oorlogsdaden en slachtpartijen.
Wat de brief sterk vooral maakt is dat hij klinkt als vanuit het hart geschreven door een betrokken Nederlandse met Oekraiense roots. Zij heeft de Oekraiense problematiek haar hele leven van binnenuit heeft meegevoeld en tegelijkertijd op afstand vanuit Nederland de ontwikkelingen beschouwd. Ik liet de tekst lezen aan een bevriend anti-Poetin politicoloog. Zijn terechte vraag:
En je denkt niet dat dat deze mix van slecht Nederlands en zo uitgebreid een teken is van de Russische troll fabriek?
Dat was voor mij reden om een aantal copy-pasters eens te vragen of zij die “[naam verwijderd]” hadden gecheckt. Al eerder waren de Fermes de trolls russes een realiteit om rekening mee te houden.
[naam verwijderd]
Propaganda van Russische trollen? Geen probleem!
Niemand van de Facebook copy-paste posters wist om wie het ging en of zij wel echt bestond. De meesten vonden zelfs dat het evengoed een sterke tekst was om rond te sturen, al zou het Russische propaganda zijn. Op die manier worden wij dus zelf de media voor Russische oorlogspropaganda.
We doen nu precies wat we de Nederlandse Staatsmedia verwijten: klakkeloos rondpompen van informatie die ons welgevallig is. Herinneren we ons de rel van die Kerkraadse huisarts nog, die voor de camera een telefoongesprek fingeerde waarin ze wéér een coronadode meldde? De wereld was te klein.
Is het nu dan anders dan toen met Covid-19, mogen we de waarheid nu wel geweld aandoen in de strijd voor de goede zaak? Ik vind het teleurstellend om te zien hoe mensen, van welke kant dan ook, zich altijd weer vastklampen aan een narratief en zelfs openlijk toegeven het met het waarheidsgehalte niet zo nauw te nemen “als er maar goede dingen in staan”. Dat betekent: “als het in mijn kraam te pas komt”. Mensen beseffen niet dat ze op die manier daadwerkelijk op oorlog aansturen.
Kuipers liegt voor de goede zaak. Wij ook?
Dat oorlogstwijfelaars op deze manier expliciet aangeven mee te willen werken aan het verspreiden van oorlogspropaganda, kan misschien wat begrip wekken voor wat er in de Corona-strijd heeft plaatsgevonden. Daar is op dezelfde wijze een beeld geschetst dat niet waarheidsgetrouw was maar wel geloofwaardig, meelijwekkend, schokkend en noem maar op. Kortom: er zijn leugens verspreid om een ideologie door te voeren. Totalitaire ideologen (wij kunnen dat ook “deugmensen” noemen) hebben daar geen enkel probleem mee.
De coronajunta die de leugens verspreidde, zoals Kuipers onlangs nog voor de Eerste Kamer, wist dat het leugens waren, net zoals de copy-pasters op social media er nu niet om malen of het bericht wel authentiek is. “Maakt het uit dan?” was het letterlijke verweer van een van de posters. Ja, het onderscheid tussen feit en fictie maakt uit, wat niet wil zeggen dat fictie niet leerzamer kan zijn dan feiten. Het maakt net zoveel uit als dat het dagboek van Anne Frank niet echt van een joods meisje zou blijken te zijn maar in 1946 door W.F. Hermans is geschreven, diens best bewaarde geheim. Als hetzelfde boek als fictionele dagboekroman was uitgegeven zou het inmiddels vergeten zijn. Dat boek ontleent zijn kracht toch echt aan ‘waar gebeurd’, aan ‘echt bestaan’, aan authenticiteit.
Zoeken naar [naam verwijderd]
Ik heb op LinkedIn gezocht, Google, DuckDuckGo, Facebook, Twitter. Het blijkt een veel voorkomende naam te zijn, zeker als je rekening houdt met mogelijke voordehandliggende spelfouten als [naam verw(ei)(ij)der(t)(d)]. In het eerste screenshot hierboven staat de naam al verkeerd geschreven. Hieronder een greep uit de resultaten met alleen de juiste spelling.
[afbeelding verwijderd]
Uiteindelijk vond ik de vrijwel zeker juiste [naam verwijderd] met een specifieke zoekopdracht.
Feiten die ik online vond strookten met de inhoud van de brief. Hebbes dus, en een blik op de tijdlijn laat geen twijfel over.
Ze neemt het al vele jaren op voor Russen en Oekraïners, een terugkerend thema op haar tijdlijn. Ze zwaait naar koeien (dan kan iemand bij mij al niet meer kapot). Nog meer details vallen op hun plek [ik heb ze hier verwijderd]. Als dit een trol is, dan leef ik in The Matrix.
Dit is daadwerkelijk een betrokken burger met het hart op de juiste plaats. Scroll door haar tijdlijn en begrijp weer wat beter wat er zich rond Oekraïne heeft afgespeeld en hoe de politiek daarmee is omgegaan, met de soap rond Halbe Zijlstra als een van de trieste hoogtepunten op een heel gewone tijdlijn.
Ik weet niet precies hoe dit bijdraagt aan een oplossing maar feiten proberen te begrijpen vanuit verschillende perspectieven lijkt mij altijd belangrijk – als je tenminste tot elkaar wilt komen.
[afbeelding verwijderd]
Hieronder het virale bericht van [naam verwijderd]. Daaronder, voor wie geen FB heeft, enkele screenshots van de tijdlijn van de enige echte [naam verwijderd], schrijfster van een brief met impact.
“Zoals velen van jullie wellicht weten, is mijn moeder geboren in de Sovjet-Unie, in Oekraïne, waar mijn omvangrijke familie een mix is van Russen en Oekraïners. Ik voel mij hierom geroepen mijn visie op de ontwikkelingen in Oekraïne te geven.
Met mijn Russisch/Oekraïense roots hou ik zielsveel van beide volkeren, eeuwenlang broedervolkeren die zich vermengden met elkaar. Als je mijn in Oekraïne geboren moeder vroeg of zij zich meer Russisch dan wel Oekraïens voelde, antwoordde zij: ‘ Dat is een rare vraag waar ik geen antwoord op heb. Er is verschil in onze taal, onze muziek en dansen maar onze harten zijn één…’En zo ben ik opgevoed en heb 40 jaar lang de mooiste vakanties van mijn leven, in liefde en saamhorigheid, beleefd in Rusland en Oekraïne, in de Sovjet Unie.
- Mooi dat iedereen in Nederland zich nu uitspreekt tegen het voeren van oorlog, wie is daar nu voor?
- Maar waarom nu pas?
- Waarom zweeg iedereen toen 8 jaar geleden die oorlog begon?
- Waarom zweeg iedereen bij het afslachten van duizenden burgers in Oost Oekraïne?
- Waarom zweeg iedereen bij het niet naleven van de akkoorden van Minsk door Oekraïne?
- Waar was iedereen die wegkeek toen 52 mensen in Odessa levend verbrand werden?
- Waar was iedereen die het prima vond dat in 2014 de democratisch verkozen regering werd afgezet?
- Waar was iedereen die het prima vond dat een stel neo nazi’s de macht greep?
- Waar was iedereen toen het Oekraïense regime de Russische Oekraïners hun basale mensenrechten ontnam: het spreken van Russisch werd verboden, het recht op pensioen verdween voor Russischtaligen en kinderen die Russisch spraken en Russische namen hadden waren niet meer welkom op school.
- Waar was iedereen toen er fakkeloptochten werden georganiseerd door neo-nazi’s met leuzen als ‘Russen aan het gas’?
- En tot slot: waar was iedereen die zweeg toen grote delen van dit prachtige land, ooit de graanschuur van Europa, voor een appel en een ei werden verkocht aan banken en investeerders tbv. exploitatie voor genetische manipulaties van Monsanto en de wreedste mega bio-industrie van Europa?
Mijn nicht in Oekraïne zag zo’n megastal voor haar huis verschijnen. Het gegil en geschreeuw van die op elkaar gestapelde dieren, en daarna die grote onheilspellende stiltes… Let wel: in Oekraïne was slechts een kleinschalige veeteelt, voordat het land in het bezit kwam van westerse graaiers. Oekraïne is sinds 8 jaar verworden tot een wingewest van het westen. Een kolonie. En dit alles ten koste van mens, dier, natuur en milieu.
Dus waarom nu pas, die compassie met het volk, die woede tegen de oorlog? De Oekraïense bevolking leeft al 8 jaar in oorlog, er zijn al honderdduizenden Oekraïners gevlucht naar Rusland. Zo ook familieleden van mij, zoals mijn nicht en haar gezin.
Natuurlijk weet ik dat de meeste Nederlanders geen idee hebben van deze kant van het verhaal omdat onze nieuwsvoorziening een eenzijdig beeld geeft van de situatie. Ik verschaf nu informatie van de andere kant. Doe ermee wat je wilt, maar zwijgen is voor mij geen optie meer.
Verder kan ik alleen maar hopen dat er snel vrede komt voor ALLE Oekraïners, Russische en Oekraienssprekenden.
Tot slot: ik ben 20 jaar lid geweest van een politieke partij. Met pijn in mijn hart en een grote illusie armer, heb ik zojuist mijn lidmaatschap van de partij opgezegd. Helaas heb ik ‘mijn’ partij de laatste 8 jaar niet of nauwelijks gehoord over de schendingen van de rechten van mensen en andere wezenlijke zaken die voor Nederland net zo belangrijk zijn als voor Oekraïne.
Daarom heb ik geen andere keus dan mijzelf terug te trekken, wil ik mijzelf nog recht in de spiegel kunnen aankijken. En wil ik mijn overleden moeder postuum geen onrecht aandoen. Van haar heb ik tenslotte alles geleerd over respect voor elk mens, ongeacht zijn afkomst.
Reacties met bedreigingen, scheldpartijen en kreten als ‘Alle Russen dood’ zal ik wissen. Daarvan heb ik al teveel ontvangen in mijn inbox. Net als vele in Nederland wonende Russen.”
[afbeelding verwijderd]
Tja, als je dit soort dingen zo terugziet…. mag je dan niet spreken van anti-Russisch sentiment? Of dat ze het erop aangestuurd hebben? Of dat ze nooit voor Russen opkwamen maar wel voor Oekraïners – als dat extra NAVO-grondgebied oplevert tenminste?
[afbeelding verwijderd]
Alleen al het afbeelden van een lachende Poetin zien we al als Pro-Poetinlandverraad. Dat signaleer ik tenminste bij mijzelf. Er zullen lezers zijn die dat dan ook weer van mij vinden. “Een leuke foto van Poetin, gatverdamme”. Kun je nagaan hoe bevooroordeeld we zijn – of geïndoctrineerd.
En ja, als ik haar niet had gevonden had ik er ook een blog over gemaakt. De kritiek blijft namelijk staan: Ga niet klakkeloos mee in welk verhaal dan ook. Zoek altijd naar een of meerdere bronnen. Doe altijd een dubbelcheck om de waarheid scherper naar voren te brengen, dan krijgen misverstanden steeds minder kans.
Inderdaad, mede door de door politiek en media gefilterde informatie hebben we niet altijd oog voor de keerzijde van de medaille en de historische achtergrond. Maar er zijn grenzen. Een land van 44 miljoen inwoners val je niet binnen om het te onderwerpen, je jaagt geen 3 miljoen mensen op de vlucht en je bombardeert hun woningen niet plat. Annexeren, Rusland weer “groot” maken en later in de geschiedenisboeken prijken is het echte motief van Poetin. Dat duizenden Russischtaligen omgekomen zijn is eigenlijk mooi meegenomen, maar als dat niet gebeurd was zou hij wel iets anders gevonden of gefabriceerd hebben. Poetin past echt wel in het rijtje van Stalin, Hitler, Pol-Pot en consoorten.