In een vorig artikel heb ik aangetoond hoe het gebruik van de ASMR-methode de oversterfte van een vergrijzende bevolking dempt. Kort gezegd: je rekent de sterfte per leeftijd om naar een bevolking die niet verandert. Die groeit of krimpt niet en vergrijzing is er ook niet, niks babyboom. Elke leeftijdsgroep houdt exact dezelfde grootte bij ASMR. Dat betekent dus dat je bij een vergrijzende bevolking aan het eind van een tijdreeks veel meer ouderen wegstreept dan in het begin van een reeks jaren. En dus sterfte – omdat sterfte voornamelijk bij de ouderen zit.
Het probleem ontstaat als ‘alarmisten’ wijzen op deze grafiek: de ‘crude’ sterfte in Nederland. Crude staat voor ‘ruw’: zonder correcties. Werkelijke sterftekansen per leeftijd, toegepast op de werkelijke bevolkingsopbouw. Dat komt uit op het gemeten aantal overlijdens.
Het bezwaar dat hiertegen wordt gemaakt is dat je zo allerlei factoren meeneemt: ‘confounders’. De lijn stijgt immers terwijl we in werkelijkheid steeds ouder en gezonder worden. Hoe kan dat? Dat komt door de groei van de bevolking. Met meer mensen krijg je ook meer sterfgevallen. Plus de babyboom/vergrijzing ontploft. Men zegt dan: dat moet je eruit halen, met ASMR, dat verklaart alles. Dan valt het wel reuze met die sterfte. Ja nogal wiedes, denk ik dan, maar die mensen gaan wel dood, dat is nu eenmaal de definitie van sterfte. En dus ook veel meer sterfte dan verwacht en dat is de definitie van oversterfte.
Dus als je ASMR toepast bij een vergrijzende bevolking, moet je per definitie minder actuele sterfte zien in verhouding tot het verleden – want er er wordt met minder ouderen gerekend dan er in werkelijkheid zijn of de ouderen worden minder opgeplust dan in het begin van de meetperiode, dat geeft natuurlijk hetzelfde effect.
Eenvoudig bewijs: de vergrijzing is het zeker niet
Uit nieuwsgierigheid heb ik toch eens gekeken hoe NL er uitziet met ASMR. Ik heb de bevolkingsopbouw van 2019 genomen als referentie (ja, dat mag). 2019 is het laatste jaar van een lange stabiele trend. Dat is Grafiek 2. Hier zie je een dalende lijn: de bevolking groeit niet meer, er komen geen ouderen bij en er gaan steeds minder mensen dood: dalende sterftekansen.
Toch blijft de oversterfte -tegen de verwachting in, vanwege de ASMR- opvallend groot. Terwijl je minder ouderen meerekent dan er in werkelijk zijn, lijkt de sterftepiek overeind te blijven. Dat is merkwaardig. Dat moet dan betekenen dat er iets bijzonders aan de hand is: de sterfte zit niet voor 80% bij die ouderen, zoals normaal gesproken het geval is. Sterker nog, bij nadere beschouwing blijkt de afwijking van de trend zelfs minder te worden als we de ouderen juist wél meerekenen! De omgekeerde wereld… Dat zou niet moeten kunnen maar het is wel zo:
Het was het laatste wat ik had verwacht te zien: Meer sterfte als je de ouderen minder gewicht geeft. Dan is eigenlijk maar één conclusie mogelijk: Deze sterfte zit zeker niet voornamelijk bij de ouderen. Die sterfte zit in jongere leeftijdsgroepen.
Slotopmerkingen
De eerdere verklaring van het CBS snijdt geen hout. Deze kop is tekenend voor de berichtgeving. Strikt genomen lijkt het natuurlijk gewoon logisch: bij vergrijzing neemt de sterfte toe. Maar in de context van onverklaarde oversterfte is deze kop misleidend bedoeld. Dit is geen per-ongelukje, dat blijkt ook uit de tekst eronder.
Wie iets van NLP en marketing weet, ziet wat hier gebeurt.
- Bij 80-plussers zien we dat er duizenden meer overleden.
- Bij 65-80 jaar: de stijging was lager
- Andere leeftijdsgroepen: uiteindelijk ook lager
(In 2019 legde het CBS overigens uit waarom vergrijzing de sterfte juist niet deed toenemen: omdat we steeds ouder worden… die trend is kennelijk abrupt gestopt sinds 2020.)
Er zijn regelmatig artikelen verschenen waarin oversterfte in kleine cohorten werd aangetoond, ook bij 65-minners. We zien een stortvloed aan horrorverhalen en peer reviewed case studies over bloedproblemen, DNA-vervuiling, hartfalen, herseninfarcten, turbo-kanker (immuunfalen), spike-productie, en dan nog afgezien van de niet-fatale aandoeningen… Het wordt beschouwd als casuïstiek en anekdotiek want statistisch is er volgens het CBS niets aan de hand: we kijken naar vergrijzing.
Tegenargumentatie wordt al snel een best ingewikkeld verhaal. Met deze relatief eenvoudige ASMR-achtige benadering vallen alle puzzelstukjes in elkaar.
De sterfte komt NIET door de toename van de ouderen, zoals het CBS ons wilde doen geloven. Integendeel: het zit juist niet bij de ouderen.
En welk onderzoek was het nou? Nou dat is het artikel hierboven 🙂
Bondata: ASMR-Nederland-virusvaria.xlsx
Het is echt niet best wat er gebeurt, eigenlijk was dit jouw werk, Agnes…
Met dank aan Herman Steigstra, die in de laatste grafiek de Crude sterfte ‘normeerde’ zodat die rekenkundig (en optisch) vergelijkbaar is met de ASMR cijfers.
Nabrander: ik kreeg de vraag hoe het kan dat de sterfte stijgt als je ouderen eruithaalt. Dat komt omdat de bevolking in totaal 100% is. Als je er ouderen uithaalt, krijgen de overige leeftijdsgroepen dus meer gewicht. Als hun sterftekansen zijn verslechterd, zie je dat terug in het verschil russen ASMR en Crude sterfte. Dat dat verschil steeds groter wordt is verontrustend.
En CBS weet het zelf ook Anton.
Elk jaar maakt CBS een prognose van de sterfte in de komende jaren, ook per leeftijdsgroep. De laatste onafhankelijke (dus van vóór corona) was de prognose die in december 2019 uitkwam.
Als je de werkelijke sterfte van 2024 vergelijkt met de prognose_2019 voor 2024 dan is het schrikken. voor de groep vrouwen van 0-30 zie je dan een oversterfte van ruim 39%. De groep daarna (30-40) scoort 27%.
De groep 40-50 valt met bijna 15% nu wel mee.
De twee na hoogste wordt dan de groep 60-70 met 21%. De groep daarna (70-80) scoort bijna 17%. Overige groepen blijven onder de 10%.
Er gebeuren rare dingen. Het is misschien wel een idee om namens CBS een oversterfteverslagje te maken op basis van hun eigen cijfers. Of, wat ludieker: een Virusvaria top-10 met de snelste stijgers. Maken we er een poll van, dan kunnen mensen stemmen voor de eerste drie (m/v en leeftijd) en dan trekken we een winnaar.
Met betrekking tot “Het is misschien wel een idee om namens CBS een oversterfteverslagje te maken op basis van hun eigen cijfers.” dat is zeker een goed idee. Zo’n verslag gaat dan een dag daarvoor naar de pers en Maarten Keulemans kan dan 2 minuten nádat CBS het persbericht heeft verspreid, zijn Volkskrant artikel schrijven. Mss moeten wij een journalist Karst Meulemans in het leven roepen die dat gaat doen bij De Andere Krant of zo.
Cabaretwereld laat het inderdaad liggen op een paar na. Laten wij het serieus houden en geen “frauduleus” verslagje maken hoor. Hoe echt de cijfers ook zijn. Wie willen ze eigenlijk nog een oorlog in sturen? Zelfs de fanatieke sporters vallen steeds vaker om. En het afslankmiddel van Pfi zer is mislukt las ik. Nog lastig meedoen aan die poll, Anton 😉