Van dit artikel is een bijgewerkte versie gemaakt
Er circuleert weer een hardnekkige rekenfout op social media, opgehangen aan de befaamde Driehoek van van Dissel. De grote media maken zich dan misschien wel schuldig aan logische blunders maar wappies kunnen er ook wat van. Artsencollectief ging al eerder de fout in, nu is het FB-groep Meldpuntnederland geweest. Misschien hebben ze het al ontdekt maar het plaatje blijft maar rondgaan en desinformatie heeft een hoge virale factor. Enthousiasme zorgt voor een bias die de grootste reken- en inschattingsfouten toestaat. Het gaat om dit plaatje:
De fout
De hele driehoek staat voor 1,8 miljoen mensen die nog met het virus in aanraking moeten komen. Het bovenste puntje is 0,3% van de totale driehoek en niet 0,3% van de 2% die in het ziekenhuis terecht komt. Dus 0,3% van 1,8miljoen en niet 0,3% van 36.000. Dat is dus 50 keer zoveel: 5.400 IC-ers…
Desondanks: een onzinnig doemscenario
Daar is van alles op af te dingen maar niet met de tegenwerping de in de driehoek staat. Wat dan wel:
- Sanquin berekende 93% immuniteit (and counting, de R zit nu op 1 en de zorg kan dat aan). Dan is nu 7% van de bevolking bevattelijk. 7% van 17 miljoen is 1,19 miljoen, geen 1,8 miljoen. De aanname is dat die allemaal wel een keer met het virus in aanraking zullen komen. Ook dat is discutabel: er is geen bewijs dat de gehele populatie altijd met elk wijdverbreid virus in aanraking komt.
- De ongevaxten zijn gemiddeld jong, dus zorgen nauwelijks voor opnames en IC, laat zeggen 0,2% ziekenhuisopnames? Dat zouden er dan ca. 2.400 zijn.
- De bevattelijken zijn omgeven door immune mensen dus dat zorgt voor een trage verspreiding, tenzij de werkzaamheid van de vaccins dramatisch verder zakt. Daar even niet vanuit gaand, wordt per griepseizoen dan misschien maar 30% van de groep besmet – wat geen raar percentage is, gekeken naar eerdere virusexplosies. Hierover bestaat geen 100% zekerheid i.v.m. instabiliteit van de vaccins en mogelijk averechtse werking bij nieuwe varianten. Per griepseizoen blijven er dan 750 opnames over.
- Bewust Ongevaccineerde Personen (BOPpers) weten ook beter hoe ze zich effectief kunnen beschermen: mijd besloten ruimtes met vreemden, werk aan een sterk immuunsysteem. Spreek af op terrassen of anders thuis, waar je luchtzuivering op orde is. Kijk regelmatig op je CO2-meter etc. etc. Nederland heeft in publieke ruimtes een nogal giftig binnenklimaat door nalatigheid van volksgezondheidbewakers. Dit gezondheidsbewustzijn zal verspreiding onder die groep vertragen. Misschien wel met de helft of meer maar laten we zeggen een vermindering met éénderde. Blijven er 500 opnames over.
Dan komen we al uit op ongeveer op 500 IC-opnames, verdeeld over het komende griepseizoen van een aantal maanden. Bij het huidige gemiddelde opname niveau van 12 per dag ben je in anderhalve maand daardoorheen. Je vraagt je af waarvan de BOPpers dan eigenlijk nog ‘de schuld’ kunnen krijgen. Zijn we inmiddels zo woke dat mensen ook al niet meer ziek mogen worden…?
Het scenario kan nóg gunstiger
Als tegenwicht voor de doemscenario’s doen we ook eens wat positievere aannames. De BOPpers zijn bijvoorbeeld beter op de hoogte van adequate beschermingsmethodes. (Worden de basisregelbordjes nog wel benoemd sinds ‘ventilatie’ erbij staat?).
- Door het letten op buitenlucht en ventilatie zullen -als het al fout gaat- hoge, ziekmakende doses zelden voorkomen. Niet aleen het aantal besmettingen zal vertragen en verminderen, zoals hierboven vermeld. Omdat ik denk dat juist de schijnveiligheid van de benadrukte basisregels veel zware slachtoffers maakt, haal ik er nog eens 50% eraf, en dan ben ik heel zuinig. Dan blijven er per griepseizoen 250 opnames over.
- Volgens de driehoek komt gemiddeld een kwart van de opnames op de IC. Gezien de leeftijd van de groep waarover het gaat zal dat veel en veel lager zijn. Ze hebben immers een beter herstelvermogen waardoor ze beter reageren op de ziekenhuisbehandeling. Dan zijn er nog 100 opnames of zelfs minder, te verdelen over het seizoen.
Wat tegen kan zitten
Het afnemen van de bescherming van de vaccins zou de zorgdruk wel degelijk verhogen, zowel wat betreft ziekenhuis- als IC-opnames.
Los van de hierboven beschreven verlaging van de mortaliteit van Covid-21, ook door mutaties, kan de druk ook heel goed te hoog worden door bijvoorbeeld griep of andere seizoensvirussen waarop ons immuunsysteem allang niet meer is getraind. Dat wordt dan een probleem want over een crisisaanpak om de zorgcapaciteit uit te breiden wordt amper gesproken. Zijn we niet door schade en schande wijs geworden? Nee dus: “de maatregelen hebben geholpen” en “de voorspellingen kwamen allemaal uit.” Kortom: beleidsaanpassingen zijn, gezien de behaalde successen, niet nodig.
Het is bij dit alles verwonderlijk dat de huidige voortdurende oversterfte onder ouderen nooit wordt genoemd in verband met toegenomen ziekenhuisopnames. Druk op de zorg is voor media en politiek kennelijk de cruciale factor, niet hoeveel mensen er meer dan normaal overlijden.
Het lijkt, alles overziend, echt niet meer mogelijk om de schuld nog op de wappies te schuiven. Een 10% hogere vaccinatiegraad gaat gezien de doelgroep het verschil niet maken. Hoe handig demissionair minister De Jonge zijn missie ook brengt: als het opnieuw fout gaat, ligt de schuld geheel bij de medische adviseurs. Ik zou nu weer kunnen gaan opnoemen wat die allemaal fout hebben gedaan maar daar ging het nu even niet om. Het punt van die driehoek is wel gemaakt.
