Ik schrijf dit terwijl de hoofdredacteuren van VK, AD en Telegraaf bij Jinek hoofdschuddend constateren dat social media kwalijke desinformatie verspreiden. Maar vanmiddag stond bij mij Radio 1 aan en het was weer een schande wat de Nederlandse staatsomroep presteerde. Ongelooflijk, om zo te liegen tegen al die mensen die niet in staat zijn om zich goed te informeren en te graven naar de achterliggende informatie. Juist Radio1 luisteraars denken in vertrouwde handen te zijn. De media maken misbruik van hun positie, het is echt afschuwelijk.
Waarom, wat kan de reden zijn, dat de publieke omroep de bevolking opzettelijk verkeerd informeert over goede voeding en werkzame weerstandsverhogende supplementen? Warum in hemelsnaam? Welke zieke geesten voeren daar de redactie?
Ik moet dus via social media foute informatie recht zetten die net op Radio1 werd verkondigd. Dat is toch erg, wie is hier nu journalist? Als iemand zegt ‘het is wetenschappelijk bewezen dat Vitamine D en Zink niet werkt tegen Covid-19. Dat was op de radio’, dan weet jij hoe het komt. In de geluidsopname hieronder hoor je hoe werd beweerd dat dat wetenschappelijk zou zijn aangetoond.
Dit ‘nieuws’ verbaasde mij in eerste instantie omdat ik een en ander best goed volg – maar er kan altijd een kennisdoorbraak zijn natuurlijk.
Factcheck: “Vaccin kan covid-19 niet voorkomen”
Toen ik die Vitamine D debunking ging natrekken werd weer eens duidelijk wat voor leugenaars het zijn op Radio 1. Toch weer even een stukje indoctrinatie op lollige wijze de ether in geslingerd. Morgen rectificeren we het wel weer grappend voor Jan Publiek; de schade is dan alweer aangericht.
De bron die werd genoemd was het Belgische Knack: HGR: ‘Vitamine D-supplementen kunnen covid-19 niet voorkomen‘. Het lijkt er weer op dat iets van andere media klakkeloos wordt ge-echo’d omdat het in de kraam te pas komt. Copy-paste journalistiek, foei toch.
Titelanalyse
De titel “Vitamine D-supplementen kunnen covid-19 niet voorkomen” kan op twee manieren worden gelezen.
- “Vitamine D is geen garantie dat je gezond blijft”.
- “Vitamine D heeft geen (preventieve?) werking op Covid-19”.
Iedereen met ook maar 1 hersenhelft begrijpt dat een garantie niet bestaat. Zelfs het veelbejubelde vaccin biedt die garantie niet – maar zo wordt daar dan weer niet over gesproken. Ik zie nog geen kop “Pfizer vaccin kan Covid-19 niet voorkomen”. Dat zou je namelijk prima kunnen stellen zelfs als die 95% effectiviteit klopt. Je blijft immers kans houden op die ziekte, dus voorkómen… nee.
Uiteraard pakt Radio 1 de uitleg die de noodzaak tot vaccineren overeind houdt. Dat blijft dan het enige richtpunt, conform de instructies van programmadirectie Hugo de Jonge cs.
Wat zeggen recente studies?
Ik ben meteen eens op PubMed gaan kijken wat ik kon hebben gemist aan recente studies over het verband tussen Covid-19 en Vitamine-D spiegels. Ik heb de eerste vijf relevante en recente studies bekeken. Die studies signaleren ausnahmslos een positief verband tussen Vitamine D en Covid-19 resistentie, bevelen gebruik aan und hameren op de noodzaak tot verder gedegen onderzoek ter onderbouwing. Over de problemen met de bewijsvoering later meer. Van de meest recente onderzoeken heb ik enkele zinsnedes (en de links) onderaan dit artikel gezet.
Als ‘behandeling’, dat wil zeggen het gebruiken van Vitamine D als medicatie om (zwaar) zieken te genezen, hebben de artsen het werkelijk waar ook uitgeprobeerd, zo sterk is het verband. En in hoge doses, zo veilig is het (bij aanbevolen daghoeveelheid).
De “bron” legt armetierige Radio 1 journalistiek bloot
Op Knack.be wordt verwezen naar een PDF: het nieuwste advies van de Hoge Gezondheidsraad. Knack is immers helemaal geen ‘bron’, alleen voor gemakzuchtige copy/paste redacties die een andere redactie iets hebben laten voorkauwen. Dan toch zelf eens in die HGR advies-PDF kijken, misschien hebben de Belgen iets nieuws ontdekt. Dat zou ik eigenlijk minimaal verwachten van een Radio 1 redactie.
De grote lijn die overal doorheen loopt is dat mensen met Vitamine D-tekort vaker en ernstiger ziek worden van een SARS-Cov-2 besmetting. Op het moment dat artsen grote doses gaan toedienen aan ernstig zieken, boeken ze weinig tot geen resultaat. Wie had dat nou gedacht. Ze concluderen dan dat het geen effect heeft. Je gelooft het misschien niet, maar zo wordt er echt gewerkt en onderzocht.
Nu mogen ze alleen “experimenteren” in een klinische setting, dat wil zeggen als mensen al zo ziek zijn dat ze in het ziekenhuis liggen. Een kind snapt dat het dan een beetje laat is om je Vitamine D- en Zinkniveaus op peil te krijgen – en al lukt dat, dan nog… Inderdaad, een kind snapt dat misschien maar ja: als artsen er niet mee kunnen behandelen, werkt het voor hun dus niet.
Zink: oorzaak en gevolg
Wat Zink betreft zijn er positieve studies: ernstiger ziekteverloop bij lagere zinkniveaus. HGR concludeert echter zelf dat zware ontstekingen het Zink-niveau omlaag brengen, dat is immers een bekend fenomeen. Zij vinden daarom dat je de stelling ook moet kunnen omdraaien: met een hoog zinkniveau zou je niet ziek moeten kunnen worden… en wat denk je? Er zijn toch mensen die ondanks voldoende Zink toch ziek worden. Dus het werkt niet. Het is alsof je bewijst dat veiligheidsriemen niet werken als er toch verkeersslachtoffers vallen.
Als er iets niet werkzaam lijkt, zit het vooral tussen de oren bij de Hoge Gezondheidsraad. Er zal best nog wel eens gevonden worden waarom Zink soms wel en soms niet beschermt. Of misschien wordt het Zinkniveau wel door andere oorzaken beïnvloedt. Maar dat je dat nog niet weet mag geen reden zijn om de werking van een bewezen veilig en zinnig supplement te betwijfelen. Pas als niemand meer een zinktekort heeft, kun je gaan discrimineren op andere factoren. Vet, bijvoorbeeld.
Onderzoek met hindernissen Echt goede, grote studies worden niet gedaan omdat die onethisch zijn: je zou grote groepen mensen moedwillig moeten besmetten om de resultaten goed te kunnen vergelijken tussen placebo en medicatie. Dat gaat nu eenmaal niet. Daarvoor worden te weinig mensen ziek van SARS-Cov-2. Het argument van “niet wetenschappelijk bewezen in een RCT” kan dus niet meer met goed fatsoen geaccepteerd worden. Het gaat dan immers niet meer om werkzaamheid. Het gaat alleen om het afdraaien van protocollen. De methode van wetenschappelijk onderzoek die men graag zou willen is hier simpelweg niet op berekend. Er moet, zeker in een crisis, verstandig worden nagedacht in plaats van gemeten.
Het is alsof ze per se met een liniaal willen meten dat het badwater de juiste temperatuur heeft.
Krenten uit de pap
Er zijn dus allerlei omstandigheden waaronder Vitamine D geen zin heeft. Eén daarvan is als iemand al doodziek is. Dat geldt net zo voor Zink (en voor HCQ, al komt dat hier verder niet ter sprake). Ik doe dus even wat ‘cherry picking’ uit het advies van de HGR: ik haal de bewezen positieve resultaten aan. Ik laat de ‘behandelproblematiek’ voor wat het is: een probleem van medici, niet van potentiële patiënten.
De positieve bevindingen zijn soms ook aanleiding voor de geneesheren om verder te redeneren, een hypothese te construeren over een behandeling en als die hypothese dan niet ‘bewezen’ kan worden, is er volgens hun iets mis met de werkzaamheid. Flauwekul natuurlijk. Dat D en Zink geen instant wondermiddelen zijn snappen we. De Hoge Gezondheidsraad ziet het trouwens ook, lees maar:
Citaten uit het nieuwste advies van de Hoge Gezondheidsraad: Vitamine D
- Het verschil is met een verlaging van het risico met 70 % (IC: 47 tot 83) significanter bij patiënten met een initieel tekort aan Vit. D. [Initieel: dus niet pas als medicijn in hoge dosis toegediend, maar gewoon bij mensen met een goede spiegel]
- Er zijn sterke argumenten die pleiten voor een regelmatige suppletie van vitamine D gespreid in de tijd.
- Een betere vitamine D-status vóór de infectie verkleint het risico om een ernstige vorm van Covid-19 te ontwikkelen.
- We kunnen niet uitsluiten dat in een vroeg stadium toegediende hoge dosissen vitamine D een positief effect zouden kunnen hebben.
- Deze enkele studies tonen aan dat vitamine D deel zou kunnen uitmaken van de maatregelen die kunnen worden getroffen om het risico van progressie van infectie naar ziekte te verminderen en misschien om de frequentie van het aantal ernstige gevallen te verkleinen.
Hoezo Lammert: “Niet effectief”. Je bent al net zo’n … als Keulemans.
HGR: Conclusies en praktische aanbevelingen Vitamine D
- In de huidige omstandigheden van de pandemie en gezien de hoge prevalentie van vitamine D-tekort, moet de bevolking zorgen dat ze voldoende vitamine D inneemt
- Vitamine D moet op een regelmatige manier worden ingenomen (dagelijks, wekelijks of maandelijks) en dus niet een of twee keer per jaar in de vorm van megadoses. Max 30 µg per dag.
- Bij patiënten met een hoog risico om Covid-19 te ontwikkelen en bij patiënten die positief werden getest maar geen symptomen vertonen, wordt aanbevolen om hun vitamine D-status te controleren.
- In bevolkingsgroepen waar de prevalentie van een vitamine D-tekort zeer hoog is zoals ouderen in rusthuizen, zwangere vrouwen, mensen met een donkere huid, sommige vegetariërs, enz. zal vitamine D routinematig worden toegediend.
Nee hè Lammert, allemaal onzin, die Vitamine D.
Citaten uit het nieuwste advies van de Hoge Gezondheidsraad: Zink
- Zink blijkt preventief te werken en een rol te spelen in de vermindering van de ernst en de duur van de longinfecties. Deze bevindingen zouden naar Covid-19 kunnen worden overgezet.
- Andere auteurs stelden dan weer voor om niet langer te wachten om Zink preventief toe te dienen en ook aan oudere patiënten en patiënten met chronische ziekten (Wessels, Rolles & Rink, 2020; Alexander et al, 2020, Hunter et al, 2020).
HGR: Conclusies en praktische aanbevelingen Zink
- Toch [sic! proef ik weerzin?] is het, in de huidige omstandigheden van de pandemie, belangrijk dat de volledige bevolking voldoende Zink inneemt.
- Personen met een hoog risico op infectie, die nog niet besmet zijn en dus geen Covid19 symptomen vertonen, kunnen preventief gedurende 3 tot 4 weken een supplement krijgen met matige dosissen.
Niet bewezen effectief hè Lammert?
Hieronder enkele vertaalde quotes uit recente studies naar Vitamine D, na een half uurtje lezen in PubMed. Gezocht op “Covid 19 Vitamin D”:
Does vitamin D supplementation prevent SARS-CoV-2 infection in military personnel? Review of the evidence
De vitamine D-status kan het risico op acute luchtweginfectie beïnvloeden, vooral in een militaire cohort, hoewel verder onderzoek gewenst is.
Er zijn mechanistische en observationele gegevens over vitamine D-repletie en over de vermindering van de ernst van COVID-19, hoewel er meer interventionele gegevens nodig zijn.
Vitamin D in severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) patients with non-invasive ventilation support
een aanzienlijk deel van de COVID-19-patiënten heeft een VitD-tekort
Vitamine D-niveaus bij O2-ondersteunde patiënten [dus de minder ernstige] waren significant hoger dan bij zowel CPAP- als NIMV-patiënten.
Inositol and vitamin D may naturally protect human reproduction and women undergoing assisted reproduction from Covid-19 risk
Vitamine D-tekort vertoont een verhoogde gevoeligheid voor acute virale luchtweginfecties. Bovendien lijkt vitamine D betrokken te zijn bij de bescherming van de gastheer tegen verschillende virussoorten door de activering en afgifte van cytokinen te moduleren.
Tot 50% van de bevolking lijkt een VD-deficiëntie te hebben, met serumniveaus <10 ng / ml
Het aanvullen van deze moleculen zou een mogelijke alternatieve therapie kunnen zijn om de hyperimmune activering veroorzaakt door COVID-19 tegen te gaan
… [het nemen van] Vitamine D zou een effectieve en veilige profylactische aanpak [profylactisch: uit voorzorg] tegen de infectie betekenen.
Aangezien de associatie tussen MI en vitamine D al met succes is bewezen tijdens de zwangerschap zonder bijwerkingen, zouden dergelijke moleculen kunnen worden gebruikt als profylactische therapie tegen COVID-19 bij vrouwen die op zoek zijn naar een natuurlijke conceptie of tijdens begeleide voortplantingsprogramma’s.
Impact of Serum 25(OH) Vitamin D Level on Mortality in Patients with COVID-19 in Turkey
Vitamine D-insufficiëntie was aanwezig bij 93,1% van de patiënten met ernstig-kritische COVID-19.
...vitamine D was onafhankelijk [dus zelfstandig, los van andere kenmerken of stoffen] geassocieerd met mortaliteit bij COVID-19-patiënten.
