Twee weken geleden voorspelden wij dat het laaggevaccineerde Bulgarije per saldo weleens beter uit de coronaperiode zou kunnen komen. Dat was op basis van OurWorldinData-cijfers: Oversterfte in de Covid-pandemie. In een uitzending van LighthouseTV stelde presentator Gerry mij de vraag: of de data van 2024 nog niet binnen waren. Het antwoord dat ik daarop gaf was niet juist, zag ik toen ik terugkeek. Ik was in de war met de uitsplitsingen naar leeftijd en doodsoorzaken, wat ook werd behandeld. Die uitsplitsingen komen inderdaad véél later maar de totale oversterftecijfers moesten er toch gewoon zijn…!? Toch nog eens goed kijken dus. Met dank aan Gerry van der Laan dus.
In de comments op youtube en op X wordt er gesproken over “bullshit grafiek”, “warrig verhaal”, “sukkels”, “wappie-veronderstellingen”, “iedereen kan stippellijntjes tekenen”, gelardeerd met gifjes van alu-hoedjes, giechelende dames van kleur en dergelijke. De gebruikelijke consensus-argumenten. Ze hadden ook gewoon dieper in de data kunnen duiken. Wij hebben dat dus wel gedaan. En zij misschien ook maar waarom schermen ze daar dan niet mee? Dat zien we zo.
Wat er niet klopte
In het vorige artikel hebben wij alleen gekeken naar de data “Excess mortality during the Coronavirus pandemic (COVID-19)” en die wordt inderdaad afgekapt na 2023. Dan is de pandemie toch echt helemaal voorbij, volgens OWID.
Maar OWID heeft ook een andere overzichtspagina: “Excess mortality: Deaths from all causes compared to average over previous years”. Dat is deze Grafiek 2.
En inderdaad: die gaat wel degelijk t/m 2025!
Zonder stippellijntjes
Hieronder een andere weergave van die beschikbare data: nu als het gemiddelde percentage sinds 1-1-2020. Dus elke punt in een lijn is het gemiddelde van 1-1-2020 tot en met die week. De gelijkenis met grafiek 1 is duidelijk. In die grafiek is elke punt ook weer een gemiddelde van de omliggende weken, dus vooral de vroege pieken springen er in grafiek 3 meer uit.
Van BUL en NL hebben we de ondersterftepercentages die voorafgingen aan Covid niet meegeteld. Bulgarije stond toen op -19%, ik wil niet de schijn wekken dat Bulgarije er daardoor gunstiger uit komt.
Bulgarije verslaat zelfs Duitsland, het land zonder uitgestelde zorg. Maar dat is voor een volgend artikel.
Dit is het beeld als we ook de ondersterftes begin 2020 meenemen.
Alweer Dank hiervoor !
Bulgarije wint op meerdere fronten
Australië lijkt uit de wedstrijd gestapt (bang voor de dopingtest?). Zou hypothese wel willen toetsen of zij er uiteindelijk als slechtste er uitkomen.
Verder opmerkelijk dat ook qua vruchtbaarheid (TFR) Bulgarije recent topscoorder is in Europa. En dat Nederland en Australië laatste jaren een forse duidelijke daling te zien geven. Australië heeft zelfs een all time low, in 2023 (Vraag het chatgpt).
Interesant in dit verband ook dit interview met Naomi Wolf
https://youtu.be/9UX5rsgMlEE?si=KI0q_k6YW5fZxBU2
Gelukkig heeft Kennedy uiteindelijk het gebruik bij gezonde zwangeren en kinderen ontraden:
https://www.theguardian.com/us-news/2025/may/27/rfk-jr-covid-vaccine-kids-pregnant-women
Blijft hier wachten op een stevige westen wind.
Die wind moeten we zelf maken! Wachten is niet goed. Helaas geeft Kennedy toestemming voor mrna prik onderzoek met placebogroep maar als men dieper in de papieren duikt blijkt de placebogroep eerst 1 prik te krijgen en is de tweede een placebo (andere groep dus 2 prikken), ook zijn die testen met gevaxxte personen en wie zegt dat er niet weer ander spul wordt gebruikt dan er op de markt komt net als de vorige trials. Kijk dfacto.nu laatste weekoverzicht van Jeroen en Willem. Artikelen zoals hier zijn in mijn ogen bewijs genoeg. En in de praktijk ook nog eens overduidelijk zichtbaar. We waren laatst op een begraafplaats om onze eigen corona(prik)slachtoffers te herdenken en zelfs wij waren geschokt om de enorme hoeveelheid nieuwe graven met vooral geboortedata tussen 1955 en 1975.
Ha Anton,
Ik zag je idd. bij Lighthouse en ben het helemaal met je eens. Maar de Bulgaren zijn wel sukkels geweest dat ze vanuit de (nog diepere dan in NL) ondersterfte in 2019 zo in de oversterfte in de Coronagolven hebben laten drukken. Dat zijn die enorme bulten. vast en zeker. Hadden ze maar Ivermectine op voorraad gehad. Zijn er nog meer landen waar zich een zelfde patroon vertoont?
Dankzij mijn Bulgaarse vrouw heb ik mij nooit laten vaccineren. Bulgaren weten na 44 jaar communisme wel dat overheden niet te vertrouwen zijn en dat je nooit zomaar iets moet geloven. Bulgaren vertrouwen veel meer op elkaar dan op autoriteiten. Al snel na de eerste vaccinaties gingen er verhalen rond dat de vaccinaties tot zeer ernstige bijwerkingen konden leiden. Hier in Nederland ging iedereen meteen netjes in de rij staan, vooral de hoog opgeleiden (hoe hoger opgeleid, hoe dommer lijkt wel). Het gevolg is al enige jaren zichtbaar: oversterfte.
Goed te horen, Lars, Maar waarom dan niet jezelf op een andere manier beschermen?
Uit de data analyse van Anton en Herman blijkt dat er wel veel Bulgaren aan Corona zelf bezweken zijn. Dat er alternatieven voor de behandeling waren was toch al vrij snel bekend, zeker vóór de 2e golf.
Zo lijkt het toch een harde leerschool voor de Bulgaren, terwijl hier nog steeds een meerderheid wegkijkt.
Goede vraag. Ze hadden pre-corona al slechte cijfers. Zelf kom ik ook niet veel verder dan speculeren op “kwaliteit van zorg” of voeding. Lage vaccinatiegraad kan het niet zijn geweest; het was daar erger dan in andere landen toen er in 2020 nog niemand was gevaccineerd. Misschien hygiëne of zo, vitamine-D tekort?
Weet jij (ovf jouw vrouw) daar iets over, Lars, hoe de eerstelijns zorg daar bijvoorbeeld is? Jullie zullen toch met afgrijzen de situatie daar hebben gevolgd, als je familie daar hebt wonen, denk ik zo.
Ha Anton,
Ik heb nog even op Worldometers gekeken, daarvan had ik tm 2021 in Excel dae data bijgehouden. Als je de toekenning van doosoorzaak mag geloven zijn vrijwel alle landen in de top-10 ovelijdens per 1 mio inwoners lande van de Balkan. Alleen Servie springt er gunstig uit. Peru gaat ver aan kop(6600) gevolgd door Bulgarije (5600). Nederland is 87e met ruim 1300.
https://www.worldometers.info/coronavirus/
Er zijn veel goede doktoren in Bulgarije. Alleen de allerbesten mogen medicijnen studeren. Het niveau ligt daar stukken hoger dan in Nederland. Maar het aanbod van goede doktoren beperkt zich vrijwel alleen tot de grote steden. De algemene gezondheid is belabberd. Heel veel mensen roken en drinken. Ook is er veel armoede en vooral in de dorpen nauwelijks toegang tot goede eerstelijns zorg. Ik ben niet verbaasd dat er bij Corona zoveel mensen zijn komen te overlijden. Weinig weerstand en een slechte zorg zijn daar mijns inziens het meeste debet aan. Maar ondanks dat de Bulgaren over het algemeen een vrij ongezond leven leiden gaan ze de wedstrijd met het westen gemakkelijk winnen. Dankzij een gezond wantrouwen in de overheid en buitenlandse instituten zoals de WHO.
Er bestaan geen goede artsen want de opleiding voldoet niet, de sponsoring bestaat uit verstrengelde belangen en men mag niet meer zelf denken. De goede artsen worden vervolgd sinds 2020 en degenen die nog aan het werk zijn zullen met de tijd verdwijnen. Daar kijk ik met afgrijzen naar! Volg een betrouwbare EHBO-cursus en wordt zoveel mogelijk zelfredzaam en blijf kritisch!
Heel goed Lars, dat wantrouwen. Hoop dat ze dat blijven vasthouden!
Minder of geen toegang tot de juiste informatie zou dat het zijn? Ondanks wantrouwen toch angstig geworden en met de kudde (groot deel van de wereldbevolking) meegelopen? En te weinig weerstand door ongezonde leefstijl e.d. dat sowieso.
Wat op de lange termijn uiteindelijk telt (als je de economische schade als gevolg van lock down e.d. buiten beschouwing laat!), is de oppervlakte onder de grafiek.
En dan scoort Bul duidelijk beter dan Aus. En op het oog ook nog steeds beter dan NL.
Ik denk dat deze landen zo onvergelijkbaar zijn (klimaat, zorg, initiële gezondheidstoestand etc.), dat het lastig/niet zo zinvol is om hier een (eerlijk) wedstrijdje van te maken…..
Ik hoor net op het Lighthouse filmpje dat de grafieken al “cumulatieve grafieken” zijn. Als je de tekst heel goed leest boven, staat dat er ook wel…. Maar helaas niet als je het snel leest.
OK, als dat waar is, dan maakt het de zaak wel heel anders. Zou goed zijn om in de titel van de grafiek “Cum. excess mortality” o.i.d. te schrijven….. En idd.: dan wint Bul.
Ik weet eerlijk gezegd niet precies hoe een echte percentuele cumulatieve grafiek werkt.
Daarom heb ik maar uitgeschreven wat ik heb gedaan: voor elke datum het gemiddelde percentage vanaf 1 jan 2020 tot aan die datum weergegeven. Een soort dynamisch voortschrijdend gemiddelde. Mag dat “cumulatief” heten? Dat weet jij beter dan ik 😉 Als ik een term verkeerd gebruik heb ik binnen de kortste keren weer statistische taalnazi’s achter me aan!
Deze eerlijkheid siert je Anton. Volgens mij heb je de cijfers correct geïnterpreteerd en bevestigt Jan vd Zanden dat. Lars heeft al aangegeven dat de gezondheidstoestand van de Bulgaren buiten de steden belabberd is, maar hun wantrouwen, als natie, van de autoriteiten heeft hen van erger gered.
Gezien de grafiek op de website (https://virusvaria.nl/en-de-winnaar-is-inderdaad-bulgarije/, Grafiek 3) een cumulatief gemiddelde van de oversterftepercentages per week vanaf 1-1-2020 tot aan de huidige datum toont, is de meest passende Engelse wetenschappelijke term:
“Cumulative average excess mortality percentage plot”
Uitleg:
“Cumulative”: Omdat de grafiek de gegevens optelt of gemiddeld over de tijd vanaf een startpunt (1-1-2020).
“Average”: Omdat het niet simpelweg de som is, maar het gemiddelde percentage over de periode tot aan de huidige datum.
“Excess mortality percentage”: Specifiek voor de dataset, die oversterftepercentages weergeeft.
“Plot”: Standaardterm in wetenschappelijke context voor een grafiek.
Alternatieven die ook correct zijn, maar iets minder specifiek:
“Cumulative mean excess mortality graph” (minder nadruk op percentage).
“Running average excess mortality plot” (als je wilt benadrukken dat het een voortschrijdend gemiddelde is).
De term “Cumulative average excess mortality percentage plot” is het meest accuraat en sluit goed aan bij de context van Our World in Data en de beschrijving op de website. Als je een kortere term wilt voor een breder publiek, kun je “Cumulative excess mortality graph” gebruiken, maar dit verliest wat precisie over het “gemiddelde” aspect.
Dixit “Grok AI”. Ik ben het daar 100% mee eens.
Beste Jan vd Zanden, Ik betwijfel ten zeerste of dit cunulatieve oversterfte grafiekeb zijn. Herman en Anton gebruiken dat principe om de absolute oversterfte per seizoen (juli t/m juni) uit te beelden. Voor percentages zie je die zelden. Ik ben groot voorstander van de CUSUM techniek. Heb die in ons bedrijf ontwikkeld voor procesbesturing, om los te komen van de missers van het lab, die alleen maar verstorend werkten voor onze procesresultaten.
Ik denk dat je het bij het goede eind hebt door te wijzen op de integraal van de percentuele oversterfte in de tijd.
Ik heb hem aangepast naar “Running average excess mortality percentage plot”. Cumulatief associeert voor mij toch teveel met optellen en aftrekken. Dit is naar mijn smaak meer een “running average”.
Dank voor de hulp beiden!
En Jan: die CUSUM, is dat niet wat we met die cumulatieve oversterfte-grafieken doen? De afwijkingen van de baseline bij elkaar optellen – en weer er vanaf trekken als de afwijking eronder zit?
Hij is wel cumulatief gemiddeld. Dat kun je zien aan het feit dat de pieken sterk afgevlakt zijn. En hoe verder je komt in de tijd hoe meer afgevlakt de pieken worden.
Eens, dat je dit met percentages bijna nooit ziet. Maar mijn Grok-AI wist er wel raad mee, dus het komt wel vaker voor.
Ik vind het een goede presentatie methode om relatief (ivp absoluut, dus los van omvang van bevolking e.d.) duidelijk te maken hoe het lange termijn effect is. Dus in dit geval perfect passend. Maar door het ontbreken van een goede titel en te snel lezen vond ik het wel verwarrend. Het is nu netjes opgelost door Anton.
Exact Anton; dat noemde ik ook aan het begin. CUSUM laat, als je de juiste richtwaarde inzet, ook zien wat interventies of plotselinge invloeden als een (als dan niet werkende) maatregel doen.
De nieuwe wereld met prof. Pierre Capel: in 58 landen krijgen inwoners altijd preventief i ver mec Tine tegen o.a. rivier blind heid. Het wordt in Haarlem gemaakt en gedoneerd via o.a. who. Google en gij zult vinden. I.v.m. censuur schrijf ik dit op een onduidelijke manier. Zijn er cijfers van deze 58 landen hoe zij de afgelopen 6 jaar “gevaren” zijn wat betreft het bovenstaande? Wie is dan de winnaar? Pierre Capel (waar ik een zeer hoge pet van op heb en waar ik zeer veel steun aan heb gehad) spreekt lovend over i ver mec Tine in combinatie met ander spul zelfs goede werking tegen tumoren. Helemaal ongevaarlijk is het allemaal niet want bijvoorbeeld koffie werkt werkzaamheid verhogend en te hoge dosering kan wel kwaad in mijn ogen maar met de juiste adviezen zou het een en ander toch levensreddend kunnen zijn en een deel van de oversterfte kunnen stoppen wellicht? Dus ook in die combinatie ben ik benieuwd naar de cijfers in die 58 landen en in vergelijking met de landen die al vergeleken zijn.
Heb ik vier jaar geleden al eens bekeken in dit artikel.
Dat was vier jaar geleden. En de winnaar is? Is er geprikt en zoja met welke prik? En is er in landen met i ver mec Tine minder kanker? Minder hart en vaatziekten? Ondersterfte? Leefomstandigheden niet meegerekend want het is sowieso al bijna onmogelijk wat jij Anton en anderen boven water rekenen. Nogmaals veel dank! Mijn kleinste kleinkinderen zullen straks heel wat extra vragen moeten stellen aan toekomstige relaties als er niet snel een oplossing gevonden wordt om zoveel mogelijk schade van de prikken die hun moeders (en vaders) genomen hebben ongedaan te maken. De oudste kleinkinderen kennen niet heel veel geprikte kinderen, ongeveer 5% maar dan nog… Het niet erkennen van de schade staat een oplossing in de weg. Bij zieke volwassenen zeg ik maximaal twee keer kijk eens naar … meestal krijg ik terug “ik vertrouw mijn artsen of mijn arts staat er niet achter (geen protocol)”. Erkenning krijgen, voorlopig ga ik door met het uitspreken en mensen de informatie met grafieken van deze site onder hun neus duwen.