Immunoloog Theo Schetters uit In De Andere Krant van deze week zijn zorgen over het toenemend aantal overlijdens waarvan de oorzaak onbekend blijft. Sinds 2021 — het jaar van de vaccinatiecampagnes — is het aantal ontbrekende doodsoorzaakverklaringen explosief gestegen. In 2023 waren het er zo’n 5800. Dat is het aantal van een flinke griep. En in 2024 zaten we begin november al op 7535. Dit is geen administratief incident meer, dat is een trend.
CBS zegt dat het “Waarschijnlijk administratieve oorzaken” zijn. Schetters noemt die uitleg “niet bevredigend.” Dat is nogal voorzichtig uitgedrukt. Laten we eens nader bekijken hoe CBS deze inmiddels al verschillende jaren durende misstand verantwoordt.1Trends in sterfte en doodsoorzaken 2014-2024
“een toename van 14 per 100 duizend in 2014 naar 33 per 100 duizend in 2023. Het totale aantal ontbrekende verklaringen in 2023 bedroeg 5 854.”
Zo rapporteert het CBS cijfers. Alsof het een stijging is die gedurende 10 jaar heeft plaatsgevonden. Maar dat is een verdraaiing van de cijfers. Het is misrepresentatie. Van datafraude is geen sprake: de data en de grafiek kloppen wel maar ze vertellen er gewoon een ander verhaal bij. Dat is wat er in NIVEL en UMCU-onderzoeken ook gebeurt. Iemand die wijst op deze grove wetenschappelijke integriteitsschending (om het dan geen ‘liegen’ te noemen) wordt verwezen naar het officiële wetenschappelijke discours. En daarin hebben de instituten het nu eenmaal voor het zeggen. Die kunnen Informatie Units oprichten en subsidiëren om de officiële duidingen kracht bij te laten zetten.
Wat zien we in de grafiek: Van 2014 tot en met 2020 was het aantal “ontbrekend/overig” heel licht stijgend. Misschien een symptoom van het toenemende ‘zorginfarct’ waardoor formaliteiten erbij inschieten, wie zal het zeggen.
En plotseling, in 2021, blijkt die horizontale lijn naar boven geknakt om in de daaropvolgende jaren steeds hoger te worden.
“Overige”: doodsoorzaak #3
Het is dus geen ontwikkeling van 2014-2024 zoals het CBS doet voorkomen. Het is een trend die is ingezet in het jaar dat het vaccineren begon: 2021. Wat een toeval toch weer.
We zien een stijging van meer dan 16% in drie Jaar. Dat is toch heel wat anders dan een ontwikkeling over de laatste 10 jaar. Jokkebrokken zijn het.

Dus het CBS beweert achter elkaar dat de stijgende trend van overig/onbekend
- waarschijnlijk te wijten is aan toename van ontbrekende formulieren
- in 2014 is begonnen (langjarige toename, heeft niets met 2021 te maken, red.)
- in 2019 is begonnen (om het zo met digitalisering in verband te brengen, red.)
Het gaat hier niet om achterstallige formulieren die uiteindelijk alsnog op hun plek vallen. Dit zijn gegevens die permanent zullen blijven ontbreken. Er is kennelijk geen controle op, geen verantwoordelijkheid. Ze zijn gewoon weg. En niemand die ernaar vraagt.
Als je zo’n administratief probleem signaleert moet je toch wel een verdomd goede reden hebben om dat jarenlang te laten sloffen. Hoe kun je jezelf nog presenteren als dataleverancier, als je de verzameling ervan niet eens op orde hebt?
In 2023 schreven we al een artikel waarin deze kwestie ook al naar voren kwam2Wat zeggen doodsoorzaken over de oversterfte? . Daarin werd al duidelijk dat doodsoorzaken bij het CBS geen a priori betrouwbare bron van inzicht meer zijn wanneer het om zo iets gevoeligs gaat als een mogelijk verband met medische interventies, met registratie als onderliggend probleem.
Bedenk daarbij ook dat monitoring bij EUA-vaccinaties (toegestaan onder noodvoorwaarden) een stringente eis is.
Iatrogene doodsoorzaken als ICD-10 codes
Binnen de ICD-10 (de internationale classificatie van ziekten, versie 10) zijn er wel degelijk codes voor iatrogene (letterlijk: ‘door een arts veroorzaakte’) aandoeningen en bijwerkingen van vaccinaties. Een overzicht van relevante codes vind je hieronder in de uitklapper.
🩺 Iatrogene aandoeningen
T80–T88: Complicaties van medische en heelkundige zorg, elders niet geclassificeerd
- T88.0: Infectie na immunisatie
- T88.1: Andere complicaties na immunisatie, niet elders geclassificeerd
- T88.7: Ongewenst effect van correct toegediende medicatie of biologische stof
- T88.9: Onbepaalde complicatie van medische en heelkundige zorg, n.e.g.
Y40–Y84: Medicatie en medische handelingen als oorzaak van abnormale klinische toestanden
Dit is het hoofdstuk voor iatrogene oorzaken.
- Y59.0–Y59.9: Vaccins als oorzaak van bijwerkingen
- Y60–Y69: Ongevallen tijdens medische zorg
- Y83–Y84: Chirurgische en medische handelingen als oorzaak van abnormale reacties of latere complicaties, zonder fout in uitvoering
💉 Vaccinatiebijwerkingen
Er zijn expliciete codes voor bijwerkingen door vaccins. Die vallen onder:
T88.0 / T88.1 / Y59.0–Y59.9
- T88.0: Infectie na immunisatie
- T88.1: Andere complicaties na immunisatie
- Y59.-: Vaccins en biologische stoffen als oorzaak van bijwerkingen
- Y59.0: BCG-vaccin
- Y59.1: Poliovaccin
- Y59.9: Onbepaalde vaccins
Er is (nog) geen specifieke ICD-10-code voor mRNA-vaccins of COVID-19-vaccins. Die zouden onder Y59.9 of T88.1 vallen, afhankelijk van het land en de registratiepraktijk. Tja, wie categoriseert die ratjetoe dan weer netjes zodat ermee gerekend kan worden? Als je het maar genoeg versplinterd, blijft het allemaal ruis.
Wat zegt ChatGPT over de praktijk?
In de praktijk gebruiken artsen zelden een iatrogene of vaccingerelateerde code als primaire doodsoorzaak. Vaak worden symptomen (zoals myocarditis, embolie, hersenbloeding) geregistreerd onder hun eigen codes, zonder de onderliggende oorzaak (bv. een vaccin) expliciet te noemen, denk aan Y59.9 en T88.7. De iatrogene factor verdwijnt dan in de context of bijzaak — of wordt niet genoemd.
Tot zover de duiding door CBS en het invullen van het formulier. Maar dan: het borgen van correcte registratie. Hoe gaat dat eigenlijk? Daar zit een stukje logistiek aan vast. Als ik tegen de belastingdienst zou zeggen “Die ontbrekende facturen komen door een administratieve transitie” denk ik niet dat zij daar genoegen mee zullen nemen. Het CBS daarentegen heeft er geen probleem mee. In dit geval dan.
De logistieke keten rammelt aan alle kanten
Het is verbijsterend simplistisch. Een arts vult na overlijden het zogeheten B-formulier in met de doodsoorzaken, vaak in overleg met de nabestaanden want zo’n (dienstdoende) arts weet het ook niet altijd. Dat formulier moet bij de gemeente of bij de GGD terechtkomen -of via de gemeente bij de GGD- en van daaruit belandt het bij het CBS. Is dat transport een taak van de arts of van de uitvaartdienst? Van de nabestaande(n)? De arts weet zelden wie de uitvaartverzorger is, hij kent de overledene misschien niet eens. De uitvaartverzorger weet niet of er een B-formulier is of dat de arts dat heeft meegenomen. En niemand controleert of het formulier ooit aankomt.
Er is geen ontvangstbevestiging en er zijn geen gecontroleerde verplichtingen voor tussenpersonen. Het formulier komt aan of het komt niet aan bij het CBS. Ook als het heel vaak niet aankomt, valt dat pas op als iemand naar de grafieken gaat kijken.
Gebrekkige IT-implementatie komt goed van pas
Volgens het CBS zijn die inmiddels tienduizenden(!) ontbrekende formulieren “waarschijnlijk het gevolg van digitaliseringsprocessen.”
“De stijging in het aantal ontbrekende doodsoorzaakverklaringen hangt […] waarschijnlijk samen met procesmatige veranderingen in het aanleveren, zoals veranderingen door het digitaliseringsproces”
Website CBS
Dat zou natuurlijk kunnen. Zeker als het papieren formulier was afgeschaft maar dat is het niet. Op de CBS-site lezen we immers dat de transitie stapsgewijs verloopt. Dat maakt het al niet makkelijk om het eenduidig te controleren: de een zus, de ander zo. De IT-functionaliteit is als eerste beschikbaar gesteld aan huisartsen en artsen werkzaam bij de GGD-en (die o.m. de prikstraten organiseerden, weet je nog wel) en gaandeweg krijgen steeds meer artsen de mogelijkheid om ook via digitale weg het B-formulier aan te leveren.
Deze digitalisering zou een verbetering van snelheid en betrouwbaarheid moeten zijn, maar opvallend genoeg steeg sindsdien juist het aantal ontbrekende doodsoorzaakverklaringen. Het CBS verklaart dat met “veranderingen in processen” en wijst op de overgangsfase waarin niet alle artsen even vertrouwd zijn met het nieuwe systeem. Diezelfde ‘transitie’ fungeert nu tijdelijk als een handig narratief om zoekgeraakte of nooit verzonden formulieren uit te leggen.
Juist nu er maatschappelijke onrust is over onverklaarde oversterfte, en de gevoeligheid rond vaccinatie-gerelateerde overlijdens toeneemt, ontstaat er een situatie waarin verdwijnende formulieren niet alleen mogelijk zijn, maar ook plausibel klinken. Artsen en GGD-en die aarzelen om een mogelijke iatrogene doodsoorzaak te vermelden, kunnen het formulier nog wat gemakkelijker “kwijtraken”. Controle is er niet en het excuus ligt al klaar.
Maar dat “via digitale weg”, is dat de dokter met zijn mobieltje bezig naast het sterfbed? Of maakt hij aantekeningen en gaat hij later die nacht, via de beveiligde verbinding van zijn praktijk inloggen (paswoord bij de hand natuurlijk) om het B-formulier in te vullen, nadat hij zijn toch al verstikkende administratie heeft bijgewerkt?
Er gaat duidelijk iets niet goed, zo blijkt uit de stijging vanaf 2021. Overig/Onbekend is op weg de tweede doodsoorzaak te worden. Waarom grijpt het CBS dan niet in? En al helemaal niet als er sprake is van een trend die naar eigen zeggen al sinds 2014 en sinds 2019 gaande is en met een averechts uitpakkende digitalisering? Het is 2025 inmiddels!
De olifant in de spreekkamer
Ook Theo Schetters durft het hardop te zeggen: dit patroon valt exact samen met de uitrol van de mRNA-vaccinatiecampagnes. Is het denkbaar dat artsen en zeker GGD-en zouden kunnen aarzelen om een overlijden in verband te brengen met een interventie die zijzelf (misschien ook wel de arts in kwestie zelf) sterk hebben aanbevolen? Wie zal het zeggen.
Het is bijna alsof je Russische terroristen aanmoedigt om hun paspoort achter te laten na het plegen van een aanslag.
Hoe gemakkelijk is het om het formulier “even te laten liggen” of “vergeten mee te geven”. Of in een envelop te doen, op tafel te leggen bij een rouwende nabestaande, met de boodschap: “U moet dit nog even inleveren, alleen voor de statistiek hoor.” (“Dokter, weet u wat u met uw statistiek kunt…!?”) Of je vindt het maanden later onderin je dokterstas. Er verdwijnen duizenden formulieren, misschien niet door sabotage maar wel door vrijblijvendheid, en het systeem dat het signaleert, laat het toe. Het moet trouwens in een enveloppe want de familie mag niet zien of het klopt. Privacy hè, vanwege de uitvaarder.
De gevolgen
De impact op het narratief rondom oversterfte ligt voor de hand. Hoe kun je nog beweren dat de sterfte “niet aan vaccinaties ligt”, als zoveel doodsoorzaken simpelweg onbekend zijn en dat aantal stijgt sinds het vaccineren van een onder noodvoorwaarden verstrekte injectie? Terwijl die doodsoorzaken gemeld moeten worden door degenen die de vaccins enthousiast hebben uitgerold? Hoe kun je varen op data uit een steeds lekker wordende keten?
Zolang de B-formulieren verdwijnen, verdwijnen ook de verbanden en dus de urgentie. Wat je niet ziet, hoef je niet te verklaren. Niet alleen blijft de oversterfte onverklaard maar we krijgen er de onverklaarde stijging van “onbekend/overig” gratis bij. En die stijging gaat in 2025 ongetwijfeld gewoon door, als er niets aan wordt gedaan.
Wat is er eigenlijk op tegen om te verplichten dat het B-formulier samen met het A-formulier wordt ingeleverd bij de gemeente, en de ambtenaar te laten tekenen voor ontvangst? Dan weet je in elk geval waar het zoek is geraakt.
Gewoon doen!
Further down the rabbit hole
Vervanging
Kijk, ergens in de “Overige oorzaken” zit ook “Infecties exclusief Covid-19”. Er zijn een hoop infecties weggebleven dankzij Covid, tot in 2022 toe. Het geeft maar weer eens de rol van Covid als vervangingsziekte aan. Veel Covid-doden waren in een ander jaar als “Infecties” in de boeken gekomen. Zie het werk van Herman Steigstra als je hier meer over wil lezen.
Gendertransitie?
Ter herinnering opnieuw deze grafiek. We zien hier dat vrouwen vaker aan aan overige oorzaken overlijden dan mannen. CBS behandelt als overige oorzaken:
- Ziekten spijsvertering, stofwisseling
- Infectieziekten exclusief Covid
- Ontbrekende verklaringen
- Onbekende doodsoorzaak (op formulier)
Als ik die vier aandachtsgebieden bij elkaar optel als “Totaal genoemde oorzaken” dan zie ik iets interessants.
We zitten in 2023 op verschillende totalen.
De grafiek van CBS geeft 175/100K in 2023. Onze optelling komt tot 112/100K. Er is dus nog éénderde van de “overige doodsoorzaken” waarvan we niets weten. Het wordt niet eens genoemd.
Belangrijker: Toch zou ik dat wel interessant vinden, vooral omdat in de CBS-grafiek meer vrouwen dan mannen in de overige doodsoorzaken voorkomen. Terwijl optelling van de behandelde “overige oorzaken” meer mannen dan vrouwen laat zien.
Welke gendertransitie wordt er in dat overige derde deel uitgevoerd die dat beeld doet omkeren…?
Wie duikt daar in? Nader onderzoek lijkt mij wel op zijn plaats.
Grapje
Het viel mij bij de zoekgeraakte doodsoorzaakformulieren ook al op: consistent, elk jaar opnieuw, al 10 jaar lang, zijn er meer mannelijke overlijdens zoek dan vrouwelijke.
Hoe kan dat!?
Een aantal scenario’s schoot door mijn hoofd, maar vrouwen eindigen misschien vaker in het verzorgingstehuis en die hebben daar een protocol voor.
Hoe dan ook: aan de nabestaanden die het thuis verkeerd doen, ligt het in elk geval niet. Dan zouden er immers meer vrouwelijke formulieren zoek zijn 😉
Referenties
- 1
- 2
By Jove! (Voor de kenners)
🙂
CBS=POLITIEK.
https://youtu.be/y2v-b_HY_qA?si=kww5JRVmTGHaEUBj
Als Chat het zegt… . Ze staan er maar worden dus niet als primaire oorzaak genoemd als ze sowieso al gebruikt worden.
(Terwijl het vermoeden van Covid of de mogelijkheid van mede oorzaak al voldoende was om Covid 19 als doodsoorzaak aan te merken)
In de preferente context van SAFE en Effective zit iatrogene vaccinschade in het verdomhoekje en komt het niet of nauwelijks voor en is fatale schade helemaal ondenkbaar.
PSYOP geslaagd vaccinslachtoffer (ongemerkt) overleden.
De nabestaande ontvangt een gesloten enveloppe, met daarin het formulier waar de doodsoorzaak op staat, van de schouwarts. Deze enveloppe moet de nabestaande bij de gemeente inleveren. Als de enveloppe open zou zijn is het voor de nabestaande duidelijk wat de officiële doodsoorzaak zou zijn. Nu niet. (zogenaamde privacy)
Als de enveloppe naar de gemeente moet, waarom dan niet samen met het A-formulier afgeven? Dat A-formulier moet immers naar de gemeente.
Vanouds moest het B-formulier niet naar de gemeente. Het moest naar de GGD.
De enveloppe kan ook meegenomen worden door de uitvaartdienst. Waar en hoe die de enveloppen bewaren en hoe vaak ze hun stapeltje naar de GGD sturen, dat verschilt per organisatie – en hoe het uitkomt.
De arts kan het natuurlijk ook zelf regelen, met het papieren formulier.
Of hij doet het digitaal.
Ze weten van elkaar vaak niet wie wat heeft gedaan. “Geen formulier? Dan zal de dokter het wel regelen.”
…and it’s gone.
De trend in het aantal hart- en vaatziekten is al jaren dalend. Het werkelijke aantal ligt daar sinds 2021 ver boven. Met behulp van wiskunde is het niet moeilijk om te berekenen wel deel van de “onbekende oorzaken” in wezen hartfalen betreft. Tellen we dat bij de officiële cijfers op, dat stijgt het aantal overlijdens verder, terwijl we een daling hadden verwacht. Oke, maar dat zal dan aan Covid liggen hoor ik vaak… Dan had die trend al in 2020 moeten zijn omgekeerd. Maar het gebeurde in het jaar daarna.
Ik geloof dat het steeds minder vaak melden van de doodsoorzaak inderdaad als oorzaak een administratief probleem betreft.
Multatuli schreef hierover (in 1871!):
‘Onverschilligheid, achteloosheid, traagheid, zyn tegenstandsters die de waarheid meer afkreuk doen, dan opzettelyk bedrog.
De Mensheid is te zwak om slecht te zyn.’
Echter, dat het CBS zelf genoegen neemt met deze verklaring en geen verder onderzoek doet, spreekt boekdelen.
Multatuli vervolgt:
‘Hoogstens weet zy [de Mensheid] zich op te voeren tot het kunstmatig instand-houden van eenmaal bestaande verkeerde begrippen die een schynbaar voordeel opleveren.’
Aldus Multatuli in 1871.
Ik vind dat er weinig veranderd is in 150 jaar tijd!
Vraag die openblijft is de volgende:
Wat is het schijnbare voordeel voor CBS?
-Daar moet je dan toch de oorzaak van weten.
Dus, wat kan een verklaring zijn van het minder vaak melden van de doodsoorzaak bin CBS
Moet je daarvoor direct de meest sinistere verklaring nemen (ze willen de oversterfte aan vaxx maskeren!)
Of moet je het raadselachtig in het midden laten wat de oorzaak is (een mysterie!)
Of gebruik je het scheermes van Ockham?
(dat wanneer er verschillende hypothesen zijn die een verschijnsel in gelijke mate kunnen verklaren, die hypothese gekozen moet worden die de minste aannames bevat en het kleinste aantal entiteiten veronderstelt).
Ik ben voor het scheermes van Ockham.
Dus wat is de verklaring volgens het scheermes van Ockham?
Eind 2021 werd het digitaal doodsoorzaken formulier ingevoerd. Dit zou de arts ontlasten in administratief werk, wat natuurlijk onzin is, weet een ieder die digitaal formulieren mag invullen voor verzekeringen, banken, gemeenten, enz.
En dus wordt dat formulier in toenemende mate NIET ingevuld. Ook zal er vast allerlei onduidelijkheid zijn in hoeverre het doodsoorzaken formulier nu wel of niet per post of digitaal aan CBS is aangeleverd, wat ook kans levert op missende data.
Je kunt je afvragen waarom het digitaal melden van de doodsoorzaak is ingevoerd bij CBS. De bottom line daar zal wel zijn: omdat het goedkoper is om een computer aan te stellen dan een medewerker die handmatig doodsoorzaken moet controleren.
En zo bewerkstelligt CBS met haar eigen geïntroduceerde ‘schijnbare voordeel’ haar eigen ondergang mbt de doodsoorzaken statistiek. Niet sinister, niet mysterieus, wel oliedom.
Overigens is deze verklaring niet volledig bevredigend, want de daadwerkelijke invoering van het digitaal melden van de doodsoorzaak lag op 1 januari 2022, terwijl ‘de knik’ al zichtbaar leek in 2021.
Zie ook: https://www.cbs.nl/nl-nl/deelnemers-enquetes/decentrale-overheden/overzicht/doodsoorzaakverklaring
Nee hoor! In 2021 schreef CBS: “De transitie verloopt stapsgewijs. Momenteel (in 2021 dus) is de IT-functionaliteit beschikbaar voor huisartsen en artsen werkzaam bij de GGD’en. De verwachting is dat in de eerste helft van 2022 steeds meer artsen de mogelijkheid hebben om ook via digitale weg het B-formulier aan te leveren.” dus het was er al in 2021 bij alle GGD’en!
Punt is dat je bij een nieuwe procedure even afwacht en wat probeert bij te sturen als het niet goed gaat, dat snap ik. Maar we zijn nu 4 jaar verder.
Misschien scheelt het hen een puist werk en ze krijgen geen cent minder betaald, dat helpt ook niet natuurlijk.
Overigens gebruik jij meer aannames dan ik. Er is sinds 2021 oversterfte. Feit. Er worden krampachtige pogingen ondernomen om vaccinatiebereidheid hoog te houden: data worden verhaspeld en verkeerd geduid, woo-onderzoeken gesaboteerd, desinformatiecampagnes, cancelling, noem maar op. En dan zou het een stretch zijn als ik zie dat een data-instituut zijn dataverzameling, precies op doodsoorzaken die al die leugens zouden kunnen ontkrachten of bevestigen, in de soep laat lopen zonder een poot uit te steken. Nu ik het zo op een rijtje zet: welke aanname maak ik eigenlijk?
Multatuli verslikt zich ook weleens. Zwak en slecht zijn geen tegenpolen, eerder synoniemen. Ambtenaren hoeven alleen maar lui en labbekakkerig te zijn om mensen schade te berokkenen. Of de prioriteit niet in te zien; het is immers niet in hun belang. Zijn dat dan ‘slechte’ mensen of doorsnee mensen?
Dan heb ik toch een vraag: waarom gebeurt het “dus in toenemende mate” niet? Vanwaar die blijvende toename? Zit daar niet nóg een aanname achter? 😉
Onbenoemd is Onbestaand
Even wat wilde gedachten.
Vraag me af of medisch handelen met dood tot gevolg een onderkende categorie is. Lijkt van niet. Terwijl fataal iatrogene medisch handelen, ik meen, ondertussen de derde doodsoorzaak is.
https://www.medischcontact.nl/actueel/laatste-nieuws/artikel/internist-gotzsche-medicijnen-zijn-de-derde-doodsoorzaak
Ervan uitgaande dat dit niet met voorbedachte rade en opzet gebeurd vallen de categorieen moord en doodslag af.
Het lijkt mij dat dit wel in de categorie niet-natuurlijke doodsoorzaken valt en dit zou indien een (schouw) arts dit geconstateerd heeft (bijvoorbeeld in geval van een fatale vaccinatie) formeel, naar ik begrijp, voorgelegd moeten worden aan de GGD arts die dit bij instemming als zodanig dient te melden aan het CBS.
Het niet melden aan het CBS door de GGD arts (naar ik begrijp kan hij dit v.a. 2021 al digitaal) zou in dit geval meer dan slordig zijn. (Weet natuurlijk niet of iets dergelijks gespeeld heeft of dat deze optie sowieso een optie was. Het lijkt van niet gezien het ontbreken in de lijst niet-natuurlijke doodsoorzaken. Zodoende stokt hier een eventuele melding. Hij zou er m.i. wel moeten zijn).
Dat wat onbenoemd blijft bestaat eenvoudig weg niet.
De medische professie behoudt bij dit nalaten zijn heilige aureool. Onder medici wellicht gewenst maar in algemeen belang niet.
Onder het kopje ‘Wat zegt ChatGPT…’ staan die codes toch? Die zijn echt hoor! Je kunt ze ook zelf opzoeken.
Is dit ook een optie: bij twijfel (aan het vaccin) niet invullen.
Haha, geniaal in z’n eenvoud!
Zeker, al is er ook de optie om “onbekend” in te vullen op het formulier.