VWS corrects graph, interpretation remains tendentious

Afgelopen weekend blogde ik dat er al 4 maanden op het coronadashboard wordt gedaan alsof het met de opvallend verhoogde sterfte (zelfs terugkerende oversterfte) in afgelopen zomer wel meeviel.
Fijn als je merkt dat prominenten geïnteresseerd reageren. Maurice de Hond besteedde er de volgende dag aandacht aan op zijn site en gisteren verscheen dit bericht op het coronadashboard. Het zou een technische fout zijn waardoor de verwachte sterfte in de zomer stevig was opgehoogd, in de winter ook wat en voor- en najaar zorgden voor een vloeiende overgang.

De grafiek zag er perfect uit en was verder 100% identiek aan die op de site van het CBS; er zat alleen een net iets andere dataset achter. Dat kan alleen met een conversieslag die de verwachte sterfte ophoogt conform de beschrijving van verhoging en verlaging. Een voorbeeld van de dataset waarmee de grafiek wordt gemaakt kun je hieronder bekijken. (Het moeten testdata zijn; het bestand is van 16 april 2021 is en de sterftedata stonden er al tot eind van dat jaar in.)

Iemand suggereerde dat er misschien een kommaatje verkeerd had gestaan… Dan hebben we het dus over een bug. Een bug die de eerste waarde behoudt, de tweede verlaagt en de derde verhoogt – en dan nog ‘s winters op een andere manier dan ‘s zomers.

Als een technische fout een opdracht als deze al zo perfect voor elkaar krijgt, rijst de vraag waarom het updaten van iets als de corona-app 49 miljoen moet kosten.

De desinformatie staat er nog: er was wél oversterfte in maart

Eind maart/begin april maakt het punt meteen duidelijk: de vorige grafiek toonde géén oversterfte en de tekst speelt daar dan handig op in. In de correcte grafiek zie je dat de tekst niet helemaal klopt. De kop in elk geval helemaal niet.

Kijk mee, eerst de toelichtende tekst zoals die op zowel de VWS- als op de CBS-site staat. Dan de virusvaria-versie.

VWS-VERSIE (CORONADASHBOARD)

In de laatste week van maart (week 12, 21 tot en met 27 maart 2022) overleden naar schatting 3600 mensen. Dat zijn er iets meer dan in de week ervoor overleden (3567) en ongeveer 400 meer dan verwacht. In heel maart overleden ongeveer 500 meer mensen dan verwacht. De sterfte was vooral hoger onder Wlz-zorggebruikers en 65-plussers. Dat meldt het CBS op basis van de voorlopige sterftecijfers per week.

VIRUSVARIA-VERSIE

Maart: toenemende sterfte mondt uit in oversterfte

In de laatste volledige week van maart overleden naar schatting 3.600 mensen, ca. 400 meer dan de week ervoor. In de twee weken daarvoor overleden 306 mensen meer dan verwacht, samen ca. 700 meer mensen dan verwacht.
De sterfte was vooral hoger onder Wlz -zorggebruikers en 65-plussers. De overloop naar april laat opnieuw oversterfte zien, terwijl onduidelijk is waar die vandaan komt. Dat meldt Virusvaria.nl op basis van de voorlopige sterftecijfers van deze week.

28, 29, 30 en 31 maart zijn toch echt dagen in maart. In die week is er al oversterfte – althans volgens de CBS-norm, niet volgens de propagandanorm van VWS. Wat er in de kop staat is dus gewoon niet waar. In de Telegraaf, allà, maar op een overheidssite…

Met een handige definitie van “laatste week”, waardoor alles na 27 maart niet meer bij maart hoort, lijkt het net alsof er in maart geen oversterfte was. Dat klopte wel met de vorige gemanipuleerde grafiek maar niet meer met de afbeelding die de correcte onzekerheidsmarge weergeeft. De laatste week van maart is volgens VWS week 12, 21 tot en met 27 maart 2022. Ze bedoelen misschien de laatste ‘volledige’ week? Als ‘de eerste week van april’ straks dan ook de eerste volledige week is, die op 4 april begint, zit er toch weer één oversterfteweekje minder tussen om uit te leggen.

En dan dat zinnetje: “Dat meldt het CBS op basis van de voorlopige sterftecijfers per week.” Dat staat ook in het bericht op de CBS-site…!? Ik snap dat het zo op de VWS/rivm-site staat maar dat zet je toch niet op je eigen site? Alsof het CBS het hele berichtje van de rivm/VWS-versie heeft overgenomen, inclusief het nu naar zichzelf verwijzend zinnetje. CBS zet toch ook niet op elke pagina “Bron: CBS”?

Misschien is het gewoon persberichten-speak op een publiekssite. Maar mijn geestesoog ziet het volgende WOB-document alweer verschijnen:

From: zwartgelakt@minvws.nl
At: zwartgelakt@cbstatistiek.nl
Betreft: Stroomlijning communicatie oversterfte

Weet je wat: we stroomlijnen de duidingen als volgt: stuur ons de data maar, wij maken er wel wat moois van en dan plaatsen jullie onze duiding ook op jullie eigen site.