“De lockdowns die in naam van de volksgezondheid werden geïmplementeerd, leidden tot gezondheidsgerelateerde nadelen die niet voldoende werden overwogen. Lockdowns kunnen sommige COVID-19-sterfgevallen voorkomen door de curve van gevallen af te vlakken en stress voor ziekenhuizen te voorkomen. Tegelijkertijd veroorzaken lockdowns ernstige nadelige gevolgen voor vele miljoenen mensen, onevenredig veel voor degenen onder ons die al achtergesteld zijn.
De bijkomende schade omvat ernstige verliezen aan huidig en toekomstig welzijn door werkloosheid, armoede, voedselzekerheid, onderbroken preventieve, diagnostische en therapeutische gezondheidszorg, onderbroken onderwijs, eenzaamheid en verslechtering van de geestelijke gezondheid, en intiem partnergeweld. De economische recessie is geframed als ‘economie versus het redden van levens door COVID-19’, maar dit is een valse tweedeling. De economische recessie, door bezuinigingen op de overheidsuitgaven voor de sociale determinanten van gezondheid, zal naar verwachting op de lange termijn veel meer verlies van leven en welzijn veroorzaken dan COVID-19 kan.
We moeten de samenleving openstellen om veel meer levens te redden dan we kunnen door te proberen elk geval (of zelfs de meeste gevallen) van COVID-19 te vermijden. Het is verleden tijd om een moeizame pauze te nemen, onze reactie op het echte risico te kalibreren, rationele kosten-batenanalyses te maken en een einde te maken aan het lockdown-groepsdenken.“
From: Rethinking the Lockdown Groupthink, Ari Joffe, University of Alberta
Ik heb de laatste weken een tiental wetenschappelijke evaluaties van lockdowns bekeken en sommige gelezen. Er zat er niet één bij die overtuigend aantoonde dat lockdowns een grote positieve invloed hebben gehad op de volksgezondheid. Meestal niet eens op de coronabestrijding sec. De Canadese wetenschapper Douglas W. Allen (Simon Fraser University, Canada) heeft zo’n 80 (tachtig!) wetenschappelijke evaluaties naast elkaar gelegd: een ‘meta-studie’.
Het hele rapport (Engels, ca. 45 pags): Covid Lockdown Cost/Benefits: A Critical Assessment of the Literature
Een sterk deel begint op pagina 35. Met de gegevens van alle Europese en US-landen doet Allen het volgende. Hij neemt de cijfers van de OurworldInData “Stringency Index“ (een cijfer voor de zwaarte van de maatregelen) en legt die naast de sterfte per miljoen inwoners. Daar is statistisch niets significants uit te halen omdat er teveel beïnvloedende factoren zijn, er lijkt teveel ruis te zijn. Dan komt hij op het idee om de landen die eilanden zijn, een andere waardering te geven in termen van isolatie. Die zijn immers van nature al meer geïsoleerd. Als hij dat doet, ontstaat er een verrassend beeld:
In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, worden lockdowns niet geassocieerd met minder doden per miljoen, maar meer.
Douglas W. Allen, Simon Fraser University, Canada
Nu zet ik deze zin hier graag groot neer maar hij doet dit alleen om een punt begrijpelijk te maken en niet als vervanging van een uitgebreide statistische analyse. Hij beweert dus not dat de lockdowns de zaak verergerd hebben, al laat hij die mogelijkheid wel open, zeker als er met QALY (verloren kwalitatieve levensjaren) zou worden gerekend. Hij wil hiermee echter aantonen dat “als lockdowns het effect hadden dat voorstanders beweerden, dan zou dat zichtbaar moeten zijn in een eenvoudige vergelijking tussen landen.” Ik ruk dit stukje dus eigenlijk wat uit zijn verband. Daarom hieronder zijn eigen samenvatting en conclusies, vertaald in het Nederlands.
In zijn conclusie vat Allen de strekking van de 80 rapporten samen. Het bevestigt wat iedereen in mijn bubbel al sinds april vorig jaar probeert duidelijk te maken aan de zittende macht en haar volgelingen.
Summary
Een onderzoek van meer dan 80 Covid-19-onderzoeken wijst uit dat men vaak vertrouwde op veronderstellingen die onjuist waren, en die de neiging hadden de voordelen te overschatten en de kosten van lockdown te onderschatten.
Als gevolg hiervan kwamen de meeste vroege kosten / baten-onderzoeken tot conclusies die later werden weerlegd door feiten waardoor de ideeën over kosten / baten onjuist bleken.
Uit onderzoek van de afgelopen zes maanden is gebleken dat lockdowns op zijn best een marginaal effect hebben gehad op het aantal Covid-19-sterfgevallen. Over het algemeen komt de (on)doelmatigheid van lockdowns voort uit vrijwillige gedragsveranderingen. Lockdown-regio’s waren niet in staat om niet-naleving te voorkomen, en niet-lockdown-rechtsgebieden profiteerden van vrijwillige gedragsveranderingen die lockdowns nabootsten.
De beperkte effectiviteit van lockdowns verklaart waarom, na een jaar, de onvoorwaardelijke cumulatieve sterfgevallen per miljoen, en het patroon van dagelijkse sterfgevallen per miljoen, niet negatief gecorreleerd zijn met de stringentie van lockdown in alle landen.
Door gebruik te maken van een kosten / baten-methode voorgesteld door professor Bryan Caplan, en door gebruik te maken van twee extreme aannames van de effectiviteit van lockdown, ligt de kosten / batenverhouding van lockdowns in Canada, in termen van bespaarde levensjaren, tussen 3,6 en 282. Dat betekent dat de lockdown mogelijk ten onder zal gaan als een van de grootste mislukkingen in vredestijd in de geschiedenis van Canada.
Conclusion
Een overzicht van de Covid-19 lockdown kosten / baten literatuur laat zien dat de vroege case analyses van lockdowns berusten op verschillende onrealistische aannames. Deze aannames omvatten dat het virus zich exponentieel blijft verspreiden totdat de kudde-immuniteit is bereikt, dat individuen nooit hun gedrag veranderen in het licht van een virale dreiging, en dat de waarde van verloren levens onafhankelijk is van de leeftijd en ongeveer $ 10 miljoen bedraagt. In de loop van het afgelopen jaar heeft onderzoek uitgewezen dat eenvoudige SIRS-modellen de progressie van het virus niet voorspellen, dat individuele reacties op het virus belangrijk zijn en dat de kosten van algemene lockdowns verreikend en hoog zijn.
Lockdowns hebben enig effect op gevallen, transmissies en sterfgevallen, maar deze effecten zijn marginaal. Als gevolg hiervan slagen lockdowns niet voor een kosten-baten-test. Men zou kunnen stellen dat het lockdown-beleid van Covid-19 alleen achteraf verkeerd was: “Achteraf was dat beleid gemaakt met de kennis van 2020, en terugkijken is oneerlijk. In maart 2020, geconfronteerd met een onbekend virus en deskundig advies dat miljoenen mensen zouden sterven zonder opsluiting en isolatie, namen politici en volksgezondheidsfunctionarissen destijds de juiste beslissing.”
Een dergelijk argument is redelijk voor maart 2020, en mogelijk zelfs voor april 2020. Echter, zoals opgemerkt in het literatuuronderzoek, was eind april al bekend dat i) de empirische voorspellingen van de op SIRS gebaseerde modellen onjuist waren, ii) dat de modellen uitgingen van een aantal twijfelachtige aannames, iii) dat de sterfgevallen zeer scheef waren ten opzichte van ouderen, en iv) dat de kosten hoog waren.
De toenemende wetenschappelijke kennis heeft niet geleid tot voortschrijdend inzicht in het beleid. Dat is niet fundamenteel veranderd. In augustus was er voldoende informatie beschikbaar om aan te tonen dat een redelijke kosten-batenanalyse zou aantonen dat lockdowns meer kwaad dan goed veroorzaakten. Het is onredelijk om te suggereren dat er in de herfst, toen de tweede golf van infecties toesloeg, geen goede beslissing had kunnen worden genomen.
Douglas W. Allen, Department of Economics , Simon Fraser University
Covid Lockdown Cost/Benefits: A Critical Assessment of the Literature
Nog enkele andere lezenswaardige artikelen, om aan te geven dat er uit alle windrichtingen soortgelijke geluiden klinken:
Did Lockdown Work? An Economist’s Cross-Country Comparison
Dit is een Oxford Academic studie, vanuit een andere, econometrische invalshoek:
https://academic.oup.com/cesifo/advance-article/doi/10.1093/cesifo/ifab003/6199605
Door de wekelijkse sterftecijfers van 24 Europese landen in de eerste helft van 2017-2020 te vergelijken, de endogeniteit van beleid op twee verschillende manieren aan te pakken, en rekening houdend met de timing, vind ik geen duidelijk verband tussen lockdown-beleid en de ontwikkeling van sterfte.
Christian Bjørnskov, Aarhus University, Department of Economic
Het Lockdown-paradigma stort in
Gewoon een leesbaar artikel van Jeffrey A. Tucker, American Institute for Economic Research
https://www.aier.org/article/the-lockdown-paradigm-is-collapsing/
Het probleem is dat de aan- of afwezigheid van lockdowns in het aangezicht van het virus totaal niet gecorreleerd lijkt met welk ziektetraject dan ook. AIER heeft 33 casestudy’s van over de hele wereld verzameld die aantonen dat dit waar is.
Jeffrey A. Tucker, Editorial Director for the American Institute for Economic Research
In Amerikaanse Lockdown staten groeit COVID nu het hardst
If you Zerohedge een discutabele bron vindt, sla deze dan maar gewoon over.
https://www.zerohedge.com/covid-19/texas-ended-lockdowns-mask-mandates-now-locked-down-states-are-where-covid-growing-most
Verwacht niet dat Fauci en zijn aanhangers zullen stoppen met volhouden dat New York en Michigan “the right thing” doen en Texas en Florida “mensenoffers” brengen als onderdeel van een “doodscultus”. De werkelijke cijfers geven een heel ander beeld, en zelfs argeloze waarnemers kunnen nu zien dat het oude verhaal heel erg verkeerd was.
Zerohedge
Voorbeeld van een tegengeluid (dus Pro-lockdown)
In deze studie (van Augustus 2020 alweer) nemen ze Zweden als voorbeeld van wat er met sterfte gebeurt zonder (strikte) lockdown. Dat vergelijken ze dan met Amerika, dus alle staten met hun bevolkingsdichtheden, urbanisatiegraden, klimatologische omstandigheden, seizoenskarakteristieken etc. etc. op één hoop.
Na héél veel statistische omzwervingen, alleen sprekend over de periode tot juni 2020, komen ze tot de volgende conclusie:
Als we de dagelijkse incidentie en sterftecijfers in de VS vergelijken met Zweden, zijn de dagelijkse sterftecijfers in de VS in sommige dagen lager dan die in Zweden, terwijl ze in vele dagen consequent lager zijn. Hieruit kan worden afgeleid dat de effectiviteit van lockdown in de VS gedurende de onderzoeksperiode enorm was.
Journal of Epidemiology and Global Health
Ze gebruiken hierbij het negatieve binominale integer autoregressieve voorwaardelijke heteroscedasticiteitsmodel dat is geformuleerd om overdispersie en autoregressieve voorwaardelijke heteroscedasticiteit van de incidentie te behandelen.
Ik vat nog niet half wat dat is maar
Als je de “enorme effectiviteit van lockdowns” op dusdanig statistisch omslachtige wijze enigszins zichtbaar moet maken, doet me dat denken aan een PCR-test met teveel cycles. Dat kan ik dan niet echt een succes noemen. Daarvoor liggen de negatieve effecten van lockdowns er veel te dik bovenop.
Anton (laat ik mezelf ook eens quoten 🙂 )
Ben je geïnteresseerd in meer wetenschappelijke stukken dan heb je die vast al gevonden; ze liggen voor het oprapen op pubmed en in de referenties van het eerstgenoemde artikel
