Who Kaplan-Meier voor Dummies heeft gelezen, begrijpt wat de ‘buik’ van een Kaplan-Meiergrafiek zegt. Onlangs kreeg ik een Italiaanse studie toegespeeld waarin zo’n zelfde grafiek werd getoond. Ook hier was de conclusie, net als bij Nivel, dat de vaccins geen sterfte hadden veroorzaakt en dat de oversterfte bij de ongevaccineerden zat. We bekijken eerst de Italiaanse aanpak en vergelijken dan de bevindingen met het Nivel-rapport.
Kaplan-Meier 1: Italië
Italiaanse studie: COVID-19-vaccinatie niet geassocieerd met een toename van sterfte of geselecteerde PVR-SAE’s-incidentie.
Maken we ons druk om niks? Zijn vaccins absoluut veilig? Volgens experts blijkt dat uit alles: de situatie in Nieuw-Zeeland bijvoorbeeld (wat ik here met ChatGPT nog ben nagegaan) en een gedegen, peer reviewed, academisch onderzoek uit Italië zou doorslaggevend zijn. De gegevens zijn afkomstig uit de Italiaanse demografische databases en databases met ziekenhuisopnames voor de periode van 2 januari 2021 tot 31 juli 2022.
De onderzoekers van dat peer reviewed artikel in Vaccines | kwamen, net als Nivel, tot de conclusie dat de sterfte onder gevaccineerden niet groter was dan onder ongevaccineerden. 1did not show an increased risk of all-cause death, non-COVID death, or any PVR-SAEs, as compared to the unvaccinated Een blik op de Kaplan-Meier grafiek maakt duidelijk dat daar misschien wel iets op afgedongen moet worden.
Ze hebben wel correcties toegepast op een aantal comorbiditeiten waaronder Covid-19 maar schrijven aan het eind bij de strengths and weaknesses:
“…er kan sprake zijn van verstoring door het Healthy Vaccinee Effect, waarbij gevaccineerde mensen naar verwachting minder risicovol gedrag zullen vertonen.”2there may be confounding due to the healthy vaccinee effect, wherein vaccinated people may be expected to adopt less risky behaviors Het staat er echt zo, zie dangerous. Dat leek mij geen juiste verklaring en mijn belezen vriendin bevestigde dat. En ondanks dat krijgen we gewoon deze grafiek voorgeschoteld:
Het is frappant dat deze grafiek wordt getoond in een rapport dat wil aantonen dat vaccinatie niet tot sterfte of ernstige bijwerkingen leidt. Dat lukt kennelijk niet zonder te leunen op het verschil met de minder gezonde niet-gevaccineerden. Dat verschil wordt uitgelegd als positief voor vaccinaties.
Pas na een maand of 7 zien we een stabiele verhouding in rechte lijnen. En die lopen parallel aan elkaar: geen enkel verschil! Maar de eerste 7 maanden, die “HVE-buik”, tellen mee in de berekeningen omdat alleen de totalen na anderhalf jaar worden vergeleken. Dan krijg je Nivel-achtige uitkomsten. De conclusie van de Italianen ligt dan ook voor de hand:
“Concluderend werd COVID-19-vaccinatie niet geassocieerd met een toename van sterfte of geselecteerde PVR-SAE’s-incidentie. Verder onderzoek is nodig om de veiligheid van COVID-19-vaccins op de lange termijn te evalueren.”
Nogal wiedes als je het “Unhealthy Non-Vaccinee Effect” meerekent. Dan komen de gevaccineerden er altijd beter uit.
Deze studie misbruikt het Unhealthy Non-vaccinee effect om de veiligheid van vaccins te bewijzen. Iets waarvoor in de literatuur (bijvoorbeeld in het oversterfterapport van Meester/Jacobs) expliciet wordt gewaarschuwd.
“Further research in the coming years will be required to evaluate the long-term safety of COVID-19 vaccines.”
You can say that again…!
Rode vlaggetjes voor de liefhebber
In de tabellen staan andere verontrustende signalen die nader onderzoek verdienen. Ze hadden eigenlijk ook wel wat meer aandacht mogen krijgen in dit onderzoeksrapport dat toch als doelstelling had om eventuele schade op te sporen (SAE’s).
Ik maak er hier korte bullets van. Voor wie het wil nakijken: in de tabel daaronder zijn de betreffende cellen geel gemarkeerd.
- Onder de mensen die 1 prik hadden gehad, was het aantal sterfgevallen 1,74%
- Onder de mensen die 2 prikken hadden gehad, was het aantal sterfgevallen 3,52%
“COVID-19-vaccinatie niet geassocieerd met een toename van sterfte“…? Misschien vanwege het volgende:
- Bij 3 en meer prikken: 0,65% sterfgevallen
[Ik neem aan dat het verschil tussen 1 en 2 prikken niet komt doordat 1-prikkers maar een paar weken hadden en 2-prikkers veel meer tijd tot hun beschikking hadden (men werkt dan doorgaans met person-years). Het lijkt erop dat mensen die tot en met prik 2 gewoon doorleefden zonder noemenswaardige bijwerkingen, ook veel minder gevoelig waren voor die latere prikken. AT]
- Mensen met SARS-CoV-2: 1,11% sterfgevallen
- Mensen die niet waren geïnfecteerd: 2,18 % sterfgevallen
Twee keer zoveel sterfte onder niet-geïnfecteerden!? Waarom dan vaccineren, zou je zeggen.
- Janssen en AstraZeneca lieten een 2 tot 5 keer zo hoge sterfte zien als andere vaccins.
- Janssen en AstraZeneca lieten 2 tot 5 keer zoveel ernstige bijwerkingen zien als andere vaccins.
Hoe konden deze vaccins überhaupt op de markt verschijnen?
- Van de mensen met 1 dosis kreeg 0,25% myocarditis (1 op de 400! Onwaarschijnlijke getallen… Ik lees het toch goed?)
- Van de mensen met 2 doses kreeg 0,38% myocarditis (ongeveer 1 op de 300!)
- Bij 3 of meer prikken: 0,09%
[Latere doses zijn misschien alleen genomen door mensen die bij de eerste twee doses geen last hebben gehad. En ouderen zijn veel minder gevoelig voor myocarditis. AT]
Dezelfde vraag: De ‘power’ van de trials was voldoende om bijwerkingen die op deze schaal plaatsvinden te signaleren. Wat is daar mis gegaan? Waar waren de regulators, de FDA, de EMA, het CBG?
Table 2 in het Italiaanse rapport | ||
| Sterfgevallen naar COVID-19-vaccinstatus | ||
| Totale steekproef | 316.315 personen | |
| Niet-gevaccineerd | 56.494 | 4,23% sterfgevallen |
| ≥1 dosis | 259.821 | 1,29% sterfgevallen |
| 1 dosis | 15.832 | 1,74% sterfgevallen |
| 2 Doses | 51.684 | 3,52% sterfgevallen |
| ≥3 doses | 192.305 | 0,65% sterfgevallen |
| Sterfgevallen naar infectiestatus | ||
| Niet-geïnfecteerd | 207.721 | 2,18% sterfgevallen |
| Besmet met SARS-CoV-2 | 108.594 | 1,11% sterfgevallen |
| Sterfgevallen naar leeftijd | ||
| 0-29 jaar | 76.044 | 0,03% sterfgevallen |
| 30-59 jaar | 141.563 | 0,26% sterfgevallen |
| 60 jaar of ouder | 98.708 | 5,42% sterfgevallen |
| Sterfgevallen naar geslacht | ||
| Vrouwen | 161.727 | 1,80% sterfgevallen |
| Mannen | 154.588 | 1,84% sterfgevallen |
| Sterfgevallen per vaccintype | ||
| bnt162b2 | 118.037 | 1,84% sterfgevallen |
| mRNA-1273 | 41.646 | 1,64% sterfgevallen |
| ChAdOx1 nCoV-19 | 2.235 | 3,27% sterfgevallen |
| JNJ-78436735 | 549 | 4,37% sterfgevallen |
| NVX-CoV2373 | 147 | 0,0% sterfgevallen |
| Gemengd | 97.207 | 0,41% sterfgevallen |
| Potentieel vaccin-gerelateerde ernstige ongewenste voorvallen (PVR-SAE’s) | ||
| Totale steekproef | 316.315 | 0,66% PVR-SAE’s |
| Niet-gevaccineerden | 56.494 | 0,97% PVR-SAE’s |
| ≥1 dosis | 259.821 | 0,60% PVR-SAE’s |
| 1 dosis | 15.913 | 0,88% PVR-SAEs |
| 2 doses | 52.067 | 1,57% PVR-SAE’s |
| ≥3 doses | 191.841 | 0,31% PVR-SAE’s |
| PVR-SAE’s naar infectiestatus | ||
| Niet-geïnfecteerd | 207.721 | 0,72% PVR-SAE’s |
| Geïnfecteerd | 108.594 | 0,56% PVR-SAE’s |
| PVR-SAE’s naar leeftijd | ||
| 0-29 jaar | 76.044 | 0,02% PVR-SAE’s |
| 30-59 jaar | 141.563 | 0,20% PVR-SAE’s |
| 60 jaar of ouder | 98.708 | 1,83% PVR-SAE’s |
| PVR-SAE’s naar geslacht | ||
| Vrouwen | 161.727 | 0,54% PVR-SAE’s |
| Mannen | 154.588 | 0,79% PVR-SAE’s |
| PVR-SAE’s per vaccintype | ||
| bnt162b2 | 118.135 | 0,82% PVR-SAEs |
| mRNA-1273 | 41.657 | 0,52% PVR-SAEs |
| ChAdOx1 nCoV-19 | 2.304 | 4,30% PVR-SAE’s |
| JNJ-78436735 | 551 | 1,63% PVR-SAE’s |
| NVX-CoV2373 | 147 | 0,68% PVR-SAE’s |
| Gemengd | 97.027 | 0,26% PVR-SAE’s |
| Myocardinfarct naar COVID-19-vaccinstatus | ||
| Totaal steekproef | 316.315 | 0,15% myocardinfarct |
| Niet-gevaccineerd | 56.494 | 0,12% myocardinfarct |
| ≥1 dosis | 259.821 | 0,16% myocardinfarct |
| 1 dosis | 15.862 | 0,25% myocardinfarct |
| 2 Doses | 51.816 | 0,38% myocardinfarct |
| ≥3 doses | 192.143 | 0,09% myocardinfarct |
| Hartstilstand naar COVID-19 vaccinstatus | ||
| Totale steekproef | 316.315 | 0,15% hartstilstand |
| Niet-gevaccineerd | 56.494 | 0,39% hartstilstand |
| ≥1 dosis | 259.821 | 0,10% hartstilstand |
| 1 dosis | 15.832 | 0,16% hartstilstand |
| 2 Doses | 51.688 | 0,27% hartstilstand |
| ≥3 doses | 192.301 | 0,05% hartstilstand |
| Belangrijkste uitkomsten per COVID-19-vaccinatie en infectiestatus | ||
| Nooit geïnfecteerd | 207.721 | 2,18% sterfgevallen, 0,72% PVR-SAE’s |
| Geïnfecteerd vóór vaccinatie | 33.815 | 2,39% sterfgevallen, 0,79% PVR-SAEs |
| Geïnfecteerd na vaccinatie | 97.374 | 1,21% sterfgevallen, 0,61% PVR-SAE’s |
| Aangepaste hazards ratio’s (HR) voor overlijden en PVR-SAE’s wijzen op lagere risico’s voor gevaccineerde personen vergeleken met niet-gevaccineerde personen. | ||
Kaplan-Meier 1I: Nederland
Nivel-rapport: Oversterfte tijdens de COVID-19-pandemie – Onderzoek onder mensen met en mensen zonder COVID-19-vaccinatie
In het veelbesproken Nivel-rapport zijn er twee meetpunten: het eerste op 3 maanden en het tweede op 12 maanden na vaccinatie. De ontwikkeling per dag of per week komt niet voor in de studie. Vergeten? Niet belangrijk?
Wel wordt het eerste kwartaal apart geanalyseerd. Verwachten ze misschien meer dodelijke bijwerkingen in de eerste drie maanden? Dan zou je die toch niet moeten wegcorrigeren met verhoogde verwachtingen. Je zou zoiets juist willen vinden.
Bij de meeste leeftijdsgroepen verwachten de Nivel-onderzoekers in de eerste 3 maanden een iets hogere sterfte dan in de referentieperiode. Bij de gevaccineerden slechts een klein tikje hoger en waarom dat is lezen we niet, het zal met correcties en wegingen te maken hebben.
Bij de niet-gevaccineerden is de sterfteverwachting dus hoger gesteld dan de referentieperiode. Dat lijkt op een poging om te corrigeren voor het Healthy Vaccinee Effect: het wegnemen van de te verwachten extra sterfte bij mensen die de prik niet kregen bijvoorbeeld omdat hun overlijdensdatum naderde. Na drie maanden is die periode toch wel voorbij, hebben ze misschien gedacht. Maar is dat zo? Dat hadden ze kunnen zien in hun data. En dan nog, dan hadden ze in plaats van maanden 1-3 en 1-12 misschien beter maand 4-12 kunnen rapporteren. Anders nemen ze het HVE onterecht mee ten faveure van de veiligheid van de vaccinaties.
Als je een HVE verwacht kun je mogelijke sterfte door vaccinatie niet detecteren door te vergelijken met ongevaccineerden. Dat kan alleen als de onderzoekspopulatie zorgvuldig is samengesteld en dat is nu eenmaal niet zo bij observationeel onderzoek.
Voor het verloop in de tijd kijken we naar een van de Kaplan-Meier grafieken (71-81 jaar) van Bram Bakker, hoofdstuk 6 in het Meester-Jacobs rapport.
Met de stippellijntjes heb ik aangegeven waar de lijnen even recht lopen. In de eerste paar weken, eigenlijk meteen al op de eerste dag, is het verschil werkelijk enorm, zoals Herman Steigstra hier heeft berekend.
Pas na ongeveer 1 jaar (tweede verticale stippellijn) blijft de situatie stabiel. Daar begint zich pas een continue sterftekans af te tekenen waar je misschien iets van zou kunnen vinden. Maar daar eindigt ook de onderzoeksperiode van het Nivel-rapport…
Het Nivel heeft twee snapshots bekeken: op 3 maanden en op 12 maanden (aangegeven met de stippellijnen). Pas na 12 maanden is er sprake van een continue trend. Tot 12 maanden worden de verschillen per dag kleiner en dat kan niet door de vaccinaties zo zijn ontstaan. De verschillen zijn ook niet in lijn met de trends in Covidsterfte.
De grijze stippellijn is de naar boven geschoven paarse stippellijn. Hier vallen de paarse stippellijnen na verschuiving niet samen zoals in Italië. De niet-gevaccineerden blijven hier meer overlijden. Dat zal te maken hebben met het leeftijdscohort want bij de vijftigers is dat wel zo, zagen we in het vorige artikel.
Nog opvallender is dat de ‘buik’ van Nivel véél dieper is dan die in Italië. In Italië hadden ze zo te zien geen last van wachttijden, non-consenters en andere datavervuiling. Dat zou daar dus ‘zuivere’ HVE kunnen zijn. Aan de hand van die grafiek kunnen we mogelijk iets meer zeggen over de samenstelling van die buiken in de Nederlandse data, die hebben geleid tot de waanzinnige resultaten van het Nivel-rapport. Als we daar de ‘zuivere’ HVE van afhalen, wat blijft er dan over qua datavervuiling, met name door het wachttijdprobleem? Ook dat gaat Herman verder uitwerken.
Samenvattend is het enige wat Nivel heeft gemeten datgene waar ook de Italiaanse studie op is gebaseerd: het Healthy Vaccinee Effect dat ze hadden willen wegcorrigeren en daarbovenop nog eens de administratieve chaos. Zo komen ze dan ook tot soortgelijke conclusies.
Staat er iets in het rapport over het HVE? Zeker:
- De gevaccineerde groep is gemiddeld genomen gezonder dan de ongevaccineerde groep, bijvoorbeeld omdat ernstig zieke mensen, die bijna komen te overlijden, zich niet meer laten vaccineren.
- Dit impliceert dat de reden voor niet-vaccineren kan samenhangen met een grotere kans op overlijden. We zagen echter ook na correctie voor bepaalde kenmerken dat de oversterfte onder ongevaccineerden/ongeregistreerden veel hoger was dan onder gevaccineerden. Er zijn nog altijd veel kenmerken die wij niet hebben meegenomen.
Zoals Maurice al opmerkte: voor obesitas en roken is bijvoorbeeld niet gecorrigeerd.
En dan toch maar ijzerenheinig volhouden…
Wat vinden we ervan?
Dat er wetenschappers zijn die in door de overheid gesubsidieerde studies met dit soort gegevens en deze methodologie door blijven werken om vaccin-veiligheid te bewijzen, is zorgelijk. Het is een statistische drogredenering. Mensen die tegen hun levenseinde het vaccin niet meer kregen en ongevaccineerd overleden, worden meegerekend om een lagere sterftekans voor gevaccineerden aan te tonen, nog los van andere gezondheidskwesties bij niet-gevaccineerden. Dit levert niet alleen desinformatie op maar het beschadigt alles wat met wetenschap, instituten en overheden te maken heeft (en met de zorg).
P.S.
De verwachtingen van Nivel zijn -zoals ze zijn gerapporteerd- ergerlijk slordig. Ze zijn afgerond tot 2 cijfers achter de komma. Er wordt bijvoorbeeld gerekend met een 3-maandsverwachting bij ongevaccineerden (18-35 jaar) van 0,01% sterfte. Dat komt op het oog precies overeen met de referentieperiode waarop die verwachting is gebaseerd: ook 0,01%. Maar dat is het afgeronde percentage van 15 overlijdens onder 223.552 jongeren. Dat is 0,0067%. Door dit percentage te presenteren als 0,01% stellen ze de norm dus 50% hoger dan wat is waargenomen. Ik kon de verantwoording daarvan niet vinden. Zou het werkelijk onzorgvuldigheid zijn? Als het om zulke kleine aantallen gaat, dan rapporteer je toch per 100.000, niet per honderd? We moeten maar hopen dat die afrondingen niet in de berekeningen terecht gekomen zijn…
Het zijn natuurlijk maar kleine aantallen… 0,01% zou 22 overlijdens betekenen, geen 15 overlijdens van studenten en jonge ouders in dit onderzoek. Een verschil van 7. Maar doorgerekend voor de hele Nederlandse bevolking gaat het om een verschil van ruim 100 jonge mensen. Ik kan mij niet voorstellen dat medicijnen daar in het verleden mee zijn weggekomen. Onzorgvuldig, na Eerlijkheid het tweede kernbegrip in de richtlijnen voor wetenschappelijke integriteit.
References
- 1did not show an increased risk of all-cause death, non-COVID death, or any PVR-SAEs, as compared to the unvaccinated
- 2there may be confounding due to the healthy vaccinee effect, wherein vaccinated people may be expected to adopt less risky behaviors
Als zowel het NIVEL als deze Italiaanse onderzoekers krampachtig blijven vasthouden aan de conclusie dat er sprake is van een hoge (non covid) oversterfte onder ongevaccineerden, zou dat aanleiding moeten zijn voor een diepgravend onderzoek naar de verklaring.
Laten we eens veronderstellen dat de vertekening door HVE en datavervuiling inderdaad te klein is om de conclusies in te trekken. Dan zou de oversterfte aan non-covid oorzaken onder ongevaccineerden het resultaat kunnen zijn van uitgestelde of verkeerde zorg, specifiek voor die groep. Er zijn anekdotes van artsen die ongevaccineerde patiënten weigerden te behandelen. Ze moesten zich eerst laten vaccineren. Als dit een structureel verschijnsel blijkt te zijn, is dit zeer ernstig. Sommige (rancuneuze) artsen zullen voorrang hebben gegeven aan gevaccineerden, maar ik kan me echter niet voorstellen dat dit op grote schaal is gebeurd. Welke andere verklaringen zouden er nog kunnen zijn die specifiek gelden voor de groep ongevaccineerden?